Os nenos dá Fonsagrada garanten ou futuro da música do birimbao

Rematan dous cursos pioneiros para construír e tocar este instrumento

 

Laura López

Lugo / La Voz  04 de xuño de 2014  05:00

 

 

O birimbao ou trompa de boca é un dos símbolos que identifican A Fonsagrada. Desde hai uns meses, ademais, unha grande escultura representando este instrumento musical recorda na Praza do Concello, fronte ao Museo, o vencello desta comarca con esta tradición. A pesar de que estivo a punto de desaparecer, hoxe en día vívese un momento esperanzador para esta cultura popular grazas ao traballo dos poucos maiores que mantiveron a tradición e dos mozos que agora a están recuperando. Un deles é Daniel do Pando, que impartiu un curso de interpretación de trompa de boca a vinte nenos de terceiro a sexto de primaria do colexio Santa María, da Fonsagrada. Estes rapaces son a garantía de que o futuro do birimbao está asegurado.

 

 

 

 Uns vinte rapaces dá Fonsagrada aprenderon a tocar a trompa de boca co profesor Daniel do Pando. foto Manuel

 

A idea xurdiu do Centro de Artesanía e Deseño (Centrad) da Deputación, a petición do Concello. Primeiro houbo un obradoiro de construción de birimbao, a cargo de Oliverio Álvarez, sobriño de Otilio Álvarez -que foi o único construtor que quedou en toda Galicia nos anos noventa-. Despois chegou o curso de interpretación que impartiu Daniel. Onte foi o último día de clase e os rapaces recibiron os diplomas acreditativos da man do presidente da Deputación, José Ramón Gómez Besteiro, e da deputada Regina Polín. Besteiro explicou que o curso terá continuidade.

Estivo a punto de desaparecer

Daniel lembra a importancia destas iniciativas pioneiras. «A trompa de boca tocouse sobre todo en Galicia e Asturias, e tamén noutros países do mundo, pero aquí estivo a punto de desaparecer», relata. De feito, na Fonsagrada quedaron só tres persoas maiores que o tocaban (César Fernández, Emilio do Pando -tío-avó de Daniel- e Herminio Villaverde -xa falecido-) e un construtor (Otilio Álvarez). Grazas a eles, e ao traballo dun grupo de mozos, entre os que está Daniel, hoxe esta tradición ten futuro.

Peculiaridade da montaña

Para a Fonsagrada, isto ten un gran valor, pois foi esta zona a única de Galicia na que se conservou durante anos: «Pode ser porque aquí quedou un home que os construía ou tamén porque na posguerra, para aqueles que tiñan inquietudes musicais, resultaba máis barato encargarlle unha trompa a un ferreiro que mercar unha gaita, por exemplo», continúa.

Agora intentan a súa recuperación ensinando as técnicas aos nenos da Fonsagrada e buscando fomentar o uso deste instrumento en músicos xa consolidados, como Kepa Junquera, que incluíu dúas pezas interpretadas con birimbao.

tradicións Recuperación da cultura popular