ENTREVISTA
Mover os marcos
04.11.2008 A poeta e xornalista Xiana Arias, autora da obra "Ortigas", traballa na creación dun novo "artefacto", que leva por título "Acusación"
Mover os marcos
04.11.2008 A poeta e xornalista Xiana Arias, autora da obra "Ortigas", traballa na creación dun novo "artefacto", que leva por título "Acusación"
A Xiana Arias gústalle moitísimo debuxar. Se lle pides unha dedicatoria ao lado das palabras pinta un debuxiño rápido e divertido. Ela tamén é como un debuxo. O seu pensamento flúe rápido. É moi nova pero intelixente e lúcida. Ten 25 anos. Naceu na Fonsagrada. Traballa como xornalista no Diario Cultural da Radio Galega. Cre que escribir poesía é unha forma de "mover os marcos", como nas loitas veciñais. Todos os días está tentando comprender o mundo e ás veces faino a través da música. Prefire falar de "artefactos" que de "textos poéticos". Na súa poesía ela di: "ás veces, son un debuxo animado." Cando era máis nova sempre lle dicían: "anda dereita!" e ela ten tendencia a andar encollida. Gustaríalle andar dereita, e o último que me di na entrevista é: "nunca nos ortigamos que non curase".
Que é para ti o poema? Non o poema en abstracto, senón o teu poema.
O poema implica ocos, cousas que pensas e que as escribes, pero non con todas as palabras. O que significa para min un texto pode significar para ti outra cousa. Sempre van avanzando eses ocos. A escrita do poema é como unha construción. Non é un sentimento. Se escribo é para tentar mover os marcos, no xeito das loitas veciñais. A muller que vai ao monte mover os marcos unha e outra vez. A muller incluso pode ser o marco, e tentar ir máis alá de si mesma.
É necesario que nos ortiguemos? Leo F. Campos, no prólogo do teu libro "Ortigas", di así: "Ortiguémonos todas/os".
Se non te mancas non chegas á verdade das cousas. No meu único intento de autopoética eu dicía que "se non agarras a ortiga non te pica". Se non entras no poema, se non deixas que te habite, o poema non che doe. Teño a sensación de medrar rodeada de ortigas. Eu ortigábame moito, lembro moitas caídas. Agora ás veces sinto a necesidade de ortigarme un pouco. É como "non pasar pola vida como se non pasase nada ao teu redor."
Gañaches co libro "Ortigas" o premio Xosé María Pérez Parallé, que descobre novas voces poéticas.
Os premios para poetas inéditos son un xeito de que poidas empezar a visualizar a túa obra. Na miña primeira entrevista pregúntaronme "cando un documento de Word se converte nun libro?". Non teño nin idea. Non sei explicar de onde viñeron "as lauras", que están en Ortigas. Non sei como xurdiu o título. Hai cousas que non gardei na cabeza. Tiña un conxunto de poemas que empezaron a coller sentido xuntos e o último que escollín foi o título. Chamáballes Poemas das ortigas e ao final quedou Ortigas.
Agora acaba de gañar ese mesmo premio a poeta Valentina Carro, co seu libro "Debaixo de Dziga Vertov hai unha buxaina" e ti estabas no xurado. Que foi o que che gustou deste libro?
Gustoume a súa ironía, esas cousas que "non teñen xeito" como o gráfico inicial no que fala con Fernán-Vello. Ela nese libro fai algo que ao mellor non é novo, pois identifícoo con Ronseltz ou Rompente, pero nunca o vin nesa clave, porque Ronseltz e Rompente non tiñan ningunha muller. O libro facíame rir e gozar. Ten frases moi boas. Ten ese xeito de "romper por onde non se rompeu", por onde non romperan as poetas galegas. Sentín que me contaba cousas que eu quería que me contasen. Ela é como o libro.
María do Cebreiro e Daniel Salgado son dous nomes que aparecen no teu libro de poemas.
Son dous xeitos diferentes de atacar o real. Son dúas persoas que, ademais de ser moi importantes na miña vida, son moi importantes nas miñas lecturas. O que les tamén te leva á escrita. Nós, as inadaptadas, de María do Cebreiro foi un libro que gardei encima da mesa de noite e que vai estar aí sempre. Son persoas que queren comprender o mundo. Non pararon de "querer comprender". Eu tamén estou tentando comprender.
Sentes que formas parte dunha "xeración poética"?
Nun acto da Universidade unha persoa que me presentou, que era unha alunna, explicou unha cousa coa que me quedei apampada. Eu ía actuar con Leo F. Campos. Presentounos dicindo: "eles en realidade o que son é unha grupo". Síntome preto de xente coa que comparto unha certa visión política e incluso obxectivos, e relaciónome cos que teñen unha idade próxima a min. Gústame máis o concepto de grupo que o de xeración.
A poesía galega está reinvéntandose continuamente.
Cheguei a saber un pouco de como se visualizou e transmitiu a literatura galega hai pouco tempo. Xa cheguei a iso da poesía cando se falaba da xeración dos 80 e a xeración dos 90. No meu colexio había un xornal que se chamaba "Xeración 2000". No meu grupo estaría María do Cebreiro. É moi complicado. Non é xusto falar de xeracións. Non fai xustiza.
Por que decidiches ser xornalista?
Eu soñaba con redaccións de xornalistas con máquinas de escribir e con moitos cigarros e gintonics e debates sobre a decisión dun titular. Iso non existe. Agora descubro como se traballa. Teño moita sorte porque teño compañeiros estupendos. Aprendo moito sobre os procesos culturais galegos. Estou en contra do traballo, deste xeito de organizarse e dos horarios que che acaban coa saúde. Que sorte teño, pero que difícil!
Ana Romaní di que "a radio é aire". En que consiste para ti a maxia da radio?
É aprender a traballar coa túa voz e para alguén que non sabes quen é nin onde está. Un día había treboada e estropeouse un repetidor. Eu non escoitaba nada polos cascos, e os técnicos dixéronme: "segue falando porque ao mellor están escoitándote". É bonito falar para a xente en xeral, para quen te queira escoitar. É como a poesía, que non obriga a ninguén.
Que é para ti a Fonsagrada? Supoño que é a infancia, e o lugar ao que sempre podes regresar.
Para min a Fonsagrada é "o lugar", pois alí sigo sentíndome na casa. Sigo sentíndome ben de viños ou tomando algo por alí. Tamén é o lugar das ortigas. Ten unhas vistas preciosas. Está tan alto, e ves os Ancares ao fondo e o máis bonito que ten é que ás veces polas mañás tes mar. Ves a néboa, estás rodeada de néboa e iso é o mar. É ese sitio no que puiden aprender moitas cousas que non aprendín. Agora quero sabelo todo e teño que ir pouco a pouco. Meus avós ensínaronme como se fai o pan.
Ti escribiches estas palabras: "Unha princesa é unha princesa porque ti lle dis así." Como son as princesas?
Non quero ser princesa, polo mesmo que quero ortigarme. As princesas téñeno complicado para ortigarse. Están encerradas nos castelos. Son delicadas. Non quero ser princesa porque supón estar por enriba de alguén. As clases seguen existindo pero non por iso hai que deixar de pensar que as clases non existen. Eu tiña no meu cuarto un cartel de AMI no que aparecía unha rapaciña rechoncha e decía "non queremos ser princesas".
Que proxectos literarios tes?
A cuestión dos ocos tiña que ver con La escala de los mapas, de Belen Gopegui. Para ela pensei o concepto de "narradora forquita" porque está sempre pinchando e sempre che está espertando. Estou traballando no texto Acusación, e máis que como un texto poético o vexo como un artefacto. Nun dos seus textos hai unhas nenas que me acusan de ser culpable pero dinme: "defendemoste por perder a inocencia". Vai nese camiño.
Que relación hai entre as palabras e o silencio?
A poesía ten que pasar por esa xuntanza de ruído e silencio. Pregúntome se cando lle das á tecla de intro e deixas un espazo entre un párrafo e outro es consciente da construción do silencio. Non me entendo sen a música que fun escoitando nos últimos anos. Se tivera que citar algunha música citaría a The Velvet Underground. Se tivera que sinalar a relación entre literatura e música citaría o grupo Ataque Escampe, porque teñen moitas cousas que dicir. Están tentando comprender o mundo a través da música.
Que é para ti o poema? Non o poema en abstracto, senón o teu poema.
O poema implica ocos, cousas que pensas e que as escribes, pero non con todas as palabras. O que significa para min un texto pode significar para ti outra cousa. Sempre van avanzando eses ocos. A escrita do poema é como unha construción. Non é un sentimento. Se escribo é para tentar mover os marcos, no xeito das loitas veciñais. A muller que vai ao monte mover os marcos unha e outra vez. A muller incluso pode ser o marco, e tentar ir máis alá de si mesma.
É necesario que nos ortiguemos? Leo F. Campos, no prólogo do teu libro "Ortigas", di así: "Ortiguémonos todas/os".
Se non te mancas non chegas á verdade das cousas. No meu único intento de autopoética eu dicía que "se non agarras a ortiga non te pica". Se non entras no poema, se non deixas que te habite, o poema non che doe. Teño a sensación de medrar rodeada de ortigas. Eu ortigábame moito, lembro moitas caídas. Agora ás veces sinto a necesidade de ortigarme un pouco. É como "non pasar pola vida como se non pasase nada ao teu redor."
Gañaches co libro "Ortigas" o premio Xosé María Pérez Parallé, que descobre novas voces poéticas.
Os premios para poetas inéditos son un xeito de que poidas empezar a visualizar a túa obra. Na miña primeira entrevista pregúntaronme "cando un documento de Word se converte nun libro?". Non teño nin idea. Non sei explicar de onde viñeron "as lauras", que están en Ortigas. Non sei como xurdiu o título. Hai cousas que non gardei na cabeza. Tiña un conxunto de poemas que empezaron a coller sentido xuntos e o último que escollín foi o título. Chamáballes Poemas das ortigas e ao final quedou Ortigas.
Agora acaba de gañar ese mesmo premio a poeta Valentina Carro, co seu libro "Debaixo de Dziga Vertov hai unha buxaina" e ti estabas no xurado. Que foi o que che gustou deste libro?
Gustoume a súa ironía, esas cousas que "non teñen xeito" como o gráfico inicial no que fala con Fernán-Vello. Ela nese libro fai algo que ao mellor non é novo, pois identifícoo con Ronseltz ou Rompente, pero nunca o vin nesa clave, porque Ronseltz e Rompente non tiñan ningunha muller. O libro facíame rir e gozar. Ten frases moi boas. Ten ese xeito de "romper por onde non se rompeu", por onde non romperan as poetas galegas. Sentín que me contaba cousas que eu quería que me contasen. Ela é como o libro.
María do Cebreiro e Daniel Salgado son dous nomes que aparecen no teu libro de poemas.
Son dous xeitos diferentes de atacar o real. Son dúas persoas que, ademais de ser moi importantes na miña vida, son moi importantes nas miñas lecturas. O que les tamén te leva á escrita. Nós, as inadaptadas, de María do Cebreiro foi un libro que gardei encima da mesa de noite e que vai estar aí sempre. Son persoas que queren comprender o mundo. Non pararon de "querer comprender". Eu tamén estou tentando comprender.
Sentes que formas parte dunha "xeración poética"?
Nun acto da Universidade unha persoa que me presentou, que era unha alunna, explicou unha cousa coa que me quedei apampada. Eu ía actuar con Leo F. Campos. Presentounos dicindo: "eles en realidade o que son é unha grupo". Síntome preto de xente coa que comparto unha certa visión política e incluso obxectivos, e relaciónome cos que teñen unha idade próxima a min. Gústame máis o concepto de grupo que o de xeración.
A poesía galega está reinvéntandose continuamente.
Cheguei a saber un pouco de como se visualizou e transmitiu a literatura galega hai pouco tempo. Xa cheguei a iso da poesía cando se falaba da xeración dos 80 e a xeración dos 90. No meu colexio había un xornal que se chamaba "Xeración 2000". No meu grupo estaría María do Cebreiro. É moi complicado. Non é xusto falar de xeracións. Non fai xustiza.
Por que decidiches ser xornalista?
Eu soñaba con redaccións de xornalistas con máquinas de escribir e con moitos cigarros e gintonics e debates sobre a decisión dun titular. Iso non existe. Agora descubro como se traballa. Teño moita sorte porque teño compañeiros estupendos. Aprendo moito sobre os procesos culturais galegos. Estou en contra do traballo, deste xeito de organizarse e dos horarios que che acaban coa saúde. Que sorte teño, pero que difícil!
Ana Romaní di que "a radio é aire". En que consiste para ti a maxia da radio?
É aprender a traballar coa túa voz e para alguén que non sabes quen é nin onde está. Un día había treboada e estropeouse un repetidor. Eu non escoitaba nada polos cascos, e os técnicos dixéronme: "segue falando porque ao mellor están escoitándote". É bonito falar para a xente en xeral, para quen te queira escoitar. É como a poesía, que non obriga a ninguén.
Que é para ti a Fonsagrada? Supoño que é a infancia, e o lugar ao que sempre podes regresar.
Para min a Fonsagrada é "o lugar", pois alí sigo sentíndome na casa. Sigo sentíndome ben de viños ou tomando algo por alí. Tamén é o lugar das ortigas. Ten unhas vistas preciosas. Está tan alto, e ves os Ancares ao fondo e o máis bonito que ten é que ás veces polas mañás tes mar. Ves a néboa, estás rodeada de néboa e iso é o mar. É ese sitio no que puiden aprender moitas cousas que non aprendín. Agora quero sabelo todo e teño que ir pouco a pouco. Meus avós ensínaronme como se fai o pan.
Ti escribiches estas palabras: "Unha princesa é unha princesa porque ti lle dis así." Como son as princesas?
Non quero ser princesa, polo mesmo que quero ortigarme. As princesas téñeno complicado para ortigarse. Están encerradas nos castelos. Son delicadas. Non quero ser princesa porque supón estar por enriba de alguén. As clases seguen existindo pero non por iso hai que deixar de pensar que as clases non existen. Eu tiña no meu cuarto un cartel de AMI no que aparecía unha rapaciña rechoncha e decía "non queremos ser princesas".
Que proxectos literarios tes?
A cuestión dos ocos tiña que ver con La escala de los mapas, de Belen Gopegui. Para ela pensei o concepto de "narradora forquita" porque está sempre pinchando e sempre che está espertando. Estou traballando no texto Acusación, e máis que como un texto poético o vexo como un artefacto. Nun dos seus textos hai unhas nenas que me acusan de ser culpable pero dinme: "defendemoste por perder a inocencia". Vai nese camiño.
Que relación hai entre as palabras e o silencio?
A poesía ten que pasar por esa xuntanza de ruído e silencio. Pregúntome se cando lle das á tecla de intro e deixas un espazo entre un párrafo e outro es consciente da construción do silencio. Non me entendo sen a música que fun escoitando nos últimos anos. Se tivera que citar algunha música citaría a The Velvet Underground. Se tivera que sinalar a relación entre literatura e música citaría o grupo Ataque Escampe, porque teñen moitas cousas que dicir. Están tentando comprender o mundo a través da música.
BIOGRAFIA DE XIANA ARIAS NA WIKIPEDIA
Xiana Arias Rego, .da na Fonsagrada en 1983, é unha poetisa e xornalista galega.
Licenciada en Ciencias da Comunicación pola USC, actualmente traballa como xornalista no Diario Cultural da Radio Galega. O seu primeiro poemario, Ortigas, foi o gañador do Premio de poesía Pérez Parallé no ano 2006.
Colabora na revista Xistral e na publicación Pirata en apoio ao Cineclube de Compostela, onde publicou a serie Cleo de dez a doce.
No ano 2009, co gallo da celebración do Día das Letras Galegas, participou no proxecto de acción poética "A Revolta das Letras" en Santiago de Compostela.
Colabora na revista Xistral e na publicación Pirata en apoio ao Cineclube de Compostela, onde publicou a serie Cleo de dez a doce.
No ano 2009, co gallo da celebración do Día das Letras Galegas, participou no proxecto de acción poética "A Revolta das Letras" en Santiago de Compostela.
Ortigas (Espiral Maior, 2007).
Acusación (Galaxia, 2009).
Acusación (Galaxia, 2009).
PAXINA WEB NA EDITORIAL GALAXIA
No hay comentarios:
Publicar un comentario