miércoles, 31 de agosto de 2011

BENEFICIOS DEL CONSUMO DE TOMATES Y EL LICOPENO

El licopeno es un pigmento vegetal, soluble en grasas, que aporta el color rojo característico a los tomates, sandías y en menor cantidad a otras frutas y verduras. Pertenece a la familia de los carotenoides como el betacaroteno, sustancias que no sintetiza el cuerpo humano, sino los vegetales y algunos microorganismos, debiéndolo tomar en la alimentación como micronutriente.

Fuentes del licopeno


En nuestra dieta obtenemos licopeno a partir de alimentos muy definidos, fundamentalmente a través del consumo de tomate y derivados (salsas, tomate frito, tomate triturado, ketchup, pizzas, zumos) y de sandía. En el tomate maduro, el carotenoide mayoritario es el licopeno que lo cotiene en aproximadamente en un 83% y en porcentaje también importante, se encuentra el betacaroteno, entre un 3-7%, y otros como son el g-caroteno, que al igual que el betacaroteno tienen actividad provitamínica A, fitoeno, fitoflueno, etc. El contenido en licopeno aumenta con la maduración de los tomates y puede presentar grandes variaciones según la variedad, condiciones del cultivo como el tipo de suelo y clima, tipo de almacenamiento, etc. La cantidad de licopeno en los tomates de ensalada está alrededor de 3000 µg/100g y en los de "tipo pera" es más de diez veces esa cifra. De forma general, el contenido de licopeno es menor en los tomates cultivados en invernadero, en cualquier estación, que en los tomates producidos al aire libre durante el verano, así como también el contenido de licopeno es menor en frutos que se recolectan verdes y maduran en almacén en comparación con los frutos madurados en la tomatera.

Actualmente es posible obtener por ingeniería genética, tomates que contienen más de tres veces la cantidad de licopeno que el resto de los tomates.

La facilidad con la que incorporamos el licopeno a nuestro organismo, es decir, su biodisponibilidad, es diferente según la forma en que lo consumamos, así por ejemplo cuando se toma con aceite se facilita su absorción. Las investigaciones confirman que la absorción intestinal del licopeno es mucho mejor (hasta 2,5 veces más) si se consume cuando se calienta como las salsas que como fruta natural o zumo, debido a que el licopeno se absorbe mejor a través de las grasas y aceites por su liposolubilidad y a que, con temperaturas altas, se rompen las paredes celulares del fruto, que son las que dificultan la absorción del licopeno. El licopeno se encuentra presente en el organismo humano tanto en sangre en cantidad de 30 µg/dl como en tejidos, distribuyéndose de forma variable. El licopeno es el carotenoide predominante en la composición de los tejidos humanos, concentrándose especialmente en la próstata, lo que podría explicar su fuerte acción preventiva en la aparición de cáncer de próstata.


Mecanismo de acción del licopeno


El licopeno posee propiedades antioxidantes, y actúa protegiendo a las células humanas del estrés oxidativo, producido por la acción de los radicales libres, que son uno de los principales responsables de las enfermedades cardiovasculares, del cáncer y del envejecimiento. Además, actúa modulando las moléculas responsables de la regulación del ciclo celular y produciendo una regresión de ciertas lesiones cancerosas. No se conoce exactamente las bases biológicas ni fisicoquímicas de estas propiedades, pero parecen directamente relacionadas con el elevado poder antioxidante del licopeno, mucho más que otros antioxidantes como la vitamina E o el betacaroteno. Un gran número de procesos cancerígenos y degenerativos están asociados a daños oxidativos sobre el genoma y los mecanismos genéticos de control de la proliferación y diferenciación celular. El licopeno actuaría como un poderoso neutralizador de radicales libres (óxido y peróxido) atenuando los daños oxidativos sobre los tejidos.


Beneficios del licopeno


Cada vez existen más estudios epidemiológicos que sugieren que el consumo de licopeno tiene un efecto beneficioso sobre la salud humana, reduciendo notablemente la incidencia de las patologías cancerosas sobre todo, de pulmón, próstata y tracto digestivo, cardiovasculares y del envejecimiento. También existen evidencias científicas de que previene el síndrome de degeneración macular, principal causa de ceguera en la gente mayor de 65 años. Un estudio realizado por investigadores de la Universidad de Harvard J Natl Cancer Inst. 2002 Mar 6;94(5):391-8, reveló que el consumo de licopeno redujo en un 45% las posibilidades de desarrollar cáncer de próstata en una población de 48000 sujetos que tenían en su dieta por lo menos 10 raciones semanales de tomate o subproductos de éste. La investigación duró seis años. Otras investigaciones descubrieron que el licopeno también reduce los niveles de colesterol en forma de lipoproteína de baja densidad (LDL), que produce aterosclerosis, por lo que la ingesta de tomates reduce la incidencia de enfermedades cardiovasculares.Se estima que en España, a partir de frutas y hortalizas frescas, la cantidad de licopeno consumido es de aproximadamente 1,3 mg/persona/día.El que haya muchas pruebas que muestran que el licopeno contenido en nuestra dieta es beneficioso para nuestra salud, no quiere decir, que si lo ingerimos de forma aislada en forma de pastillas o cápsulas, vaya a mejorar nuestra salud o podamos evitar ciertas enfermedades. Todavía habría que realizar muchos estudios antes de poder hacer recomendaciones para consumirlo aisladamente como suplemento dietético. Pero lo que sí se puede recomendar es aumentar su ingesta a partir de las frutas y hortalizas.


Utilidad del licopeno


No se han descrito problemas de toxicidad ante un aumento en la ingesta dietética de licopeno, salvo en la carotenodermia. Hay que ser un tanto escépticos ante las "prometedoras" perspectivas derivadas de los diferentes tipos de estudios epidemiológicos, ya que hay varios aspectos que necesitan más información, como son:* Un mayor estudio en relación con sus funciones o actividades en el organismo humano, ya que hay muy pocos estudios en personas utilizando licopeno en cantidades superiores a las habituales en la alimentación, así como durante períodos de tiempo prolongado.* Los estudios epidemiológicos no pueden establecer relaciones de causalidad; se necesitan estudios experimentales.* Hay que recordar los resultados negativos que la intervención con otros carotenoides en determinados grupos de población, por ejemplo el betacaroteno utilizado en la prevención de cáncer de pulmón en fumadores, con el resultado de aumento en la incidencia de esta enfermedad.* La biodisponibilidad de licopeno es bastante variable según su forma de aporte y su posible beneficio podría ser el resultado de complejas interacciones entre varios carotenoides, vitaminas y otros componentes de la dieta.* No existe evidencia científica sobre la suplementación con licopeno en nuestra dieta, ni cuál es la dosis correcta, ni sobre qué grupo de población administrarlo, ni la duración de dicha suplementación.

lunes, 29 de agosto de 2011

La superficie agraria abandonada aumentó un 66% en Galicia en la última década



Distribucion superficie agraria en GALICIA


La comunidad suma 85.000 hectáreas de tierras improductivas, 34.000 más de las que tenía hace diez años . En la provincia de Lugo hay siete veces más fincas baldías que en 1998










P. PÉREZ / T. DOMÍNGUEZ SANTIAGO El progresivo abandono del rural está dejando tras de sí un reguero de tierras abandonadas. En Galicia han quedado en desuso en la última década casi 34.500 hectáreas de superficie agraria, de manera que las tierras improductivas se han incrementado en un 66% durante ese periodo. El envejecimiento poblacional, más acusado en el campo, la falta de relevo generacional y el cierre de miles de explotaciones por su escasa rentabilidad son las causas que están detrás de este aumento de fincas abandonadas.

De hecho, son las provincias de Ourense y, especialmente las de Lugo, las más afectadas por el aumento de tierras improductivas. Hace diez años solo había 2.435 hectáreas en desuso en el campo lucense, pero esta cifra se disparó hasta las 16.531 que contabilizó el Ministerio de Medio Ambiente en su último anuario, casi siete veces más.

En Ourense la superficie agraria que dejó de cultivarse ya asciende a más de 27.000 hectáreas, casi 10.000 más que en 1998. Es A Coruña, sin embargo, la que registra una mayor extensión de parcelas improductivas, un total de 28.300 hectáreas, un 49% más que hace una década.

El incremento ha sido menor en Pontevedra, de solo un 11%. Esta provincia es la que tiene en la actualidad menos tierras en desuso. Solo 13.600 hectáreas.

"Las parcelas que quedan abandonadas son las más pequeñas y las menos productivas, como los minifundios, que van quedando fuera del ciclo productivo", explica Jacobo Feijóo, secretario de Desenvolvemento Rural de Unións Agrarias.

A esto suma la progresiva desaparición de explotaciones ganaderas. Y, en este caso, apunta que no necesariamente son las más pequeñas. "Antes los cierres eran anecdóticos, de granjas con dos o tres animales. Ahora las que se clausuran son más grandes, viables, con más animales y volumen económico", aclara Feijóo.

En la comunidad autónoma la superficie no cultivada asciende a 317.159 hectáreas, aunque solo 85.600 se pueden considerar tierras improductivas, en la práctica totalidad de los casos porque han quedado abandonadas, tal y como explican desde los sindicatos agrarios.

Por el contrario, los cultivos se extienden por 415.000 hectáreas de superficie en la comunidad autónoma, a lo que habría que sumar otros 464.946 hectáreas de prados y pastizales empleados para la ganadería.

A pesar de que se ha incrementado en un 66% el número de hectáreas abandonadas, la producción agraria en Galicia no ha disminuido. Así lo asegura Unións Agrarias que explica que, aunque hay cada vez menos tierras y menos gente trabajando en el campo, las explotaciones son "más grandes, más optimizadas, productivas y competitivas". "Es el caso de la leche, por ejemplo. Se cerraron muchas granjas, pero la cantidad de leche que estamos produciendo no es inferior en cifras absolutas a la que se producía antes", explica Jacobo Feijóo.

De los casi tres millones de hectáreas de superficie que tiene Galicia, el tipo de suelo que más predomina, sin embargo, son los terrenos forestales. Según el anuario del Ministerio de Medio Ambiente, Medio Rural y Marino, el 60% de la comunidad autónoma son montes -casi dos millones de hectáreas- si bien un 32% aproximadamente de esta superficie permanece desarbolada y, por tanto, sin aprovechamiento forestal.

Una de las batallas de la Administración autonómica para revitalizar el campo gallego es precisamente rentabilizar las tierras abandonadas y para ello se ha creado el Banco de Terras de Galicia (Bantegal), un instrumento mediante el cual los propietarios de terrenos en desuso ceden voluntariamente sus propiedades a la Xunta para que intente alquilarlas a otros agricultores que necesiten ampliar sus explotaciones. Sin embargo, y tras varias reformas, el Bantegal solo ha conseguido, de momento, poner a producir de nuevo el 15 por ciento de las fincas que gestiona. A este Banco de Tierras se han incorporado un total de 8.600 parcelas, que suman unas 3.850 hectáreas de superficie.

El departamento de Samuel Juárez ya había reformado el Bantegal, ideado por su predecesor en el cargo, el nacionalista Alfredo Suárez Canal, para permitir que las fincas de carácter rústico también pudieran incorporarse al banco de tierras y sumar así nuevas adhesiones. El pasado año decidió además congelar las tasas de arrendamiento de las parcelas para facilitar su alquiler. Sin embargo, aún no ha conseguido poner a producir 7.247 parcelas de las 8.600 que gestiona.

"Los resultados son prácticamente anecdóticos. El número de hectáreas que se arrendan son ridículas", critica Jacobo Feijóo, de Unións Agrarias.

En su opinión, la idea del Banco de Terras "no es mala", pero cree que no se ha convertido en "un instrumento eficaz". "A dia de hoy es más un conjunto de buenas intenciones que una realidad que esté funcionando", explica Feijóo.

OS TRABALLOS D@S FONSAGRADIN@S. 1. ENXERTAR (I)


1. METODOS PARA PROPAGAR PLANTAS


Os principais métodos para multiplicar vexetais son estes 3:
  • Sementes.

  • Gallos.

  • Enxertos

  • Por sementes (progación sexual) a descendencia é variable, pero polos outros dous métodos (propagación asexual) a planta resultante ten os mesmos xenes que a planta nai, é dicir, é un clon. Deste xeito, as boas características das variedades de froitas e plantas ornamentais manteranse na descendencia se empregamos a propagación asexual: gallos, e enxertos.
    2.- EN QUE CONSISTE UN ENXERTO?

    En unir unha parte dunha planta a outra. O resultado é un individuo autónomo formado por 2 plantas diferentes.
    É posible facer enxertos múltiples, é dicir, enxertar máis dunha xema ou puga sobre un mesmo patrón. Por exemplo, para obter unha maceira con varias variedades de mazás; unha roseira con flores de distintas cores; Datura arbórea con flores brancas e vermellas á vez... O inconveniente é que a vida das plantas con enxertos múltiples se acurta bastante e pode chegar a durar só 2 ou 3 anos; depende
    3. A QUE SE CHAMA PATRON E A QUE ENXERTO?


    A INXERTO B PATRON


    PATRON O PORTAENXERTO é a planta que recibe o enxerto.

    ENXERTO OU VARIEDADE é o anaco de talo ou a xema que se fixa ao patrón para que se desenvolva e dea ramas, follas, flores e froitos.Por exemplo: case todas as árbores froiteiras producense cultivando un patrón a partir de semente e a él enxértaselle unha xema da variedade desexada.

    Se te fixas un pouco por enriba do colo poderás observar un pequeno avultamento ou curvatura; ese é o punto onde se enxertou a xema. (Imaxe de abaixo).Polo tanto, a maioría de árbores froiteiras que vemos son en realidade 2 plantas: as raíces pertencen a unha especie ou variedade e o madeiro e as ramas pertencen a outra.

    Algúns froiteiros non hai necesidade de enxertalos, como a oliveira ou a figueira. As roseiras que compramos veñen case todos enxertadas.

    Moitas árbores ornamentais enxértanse tamén. Exemplos:Mimosa (Acacia dealbata) sobre outra especie de Acacia máis resistente á calcaria.Unha variedade de Ciprés, Cupressus sempervirens 'Stricta', ten un porte máis estreito e enxértase sobre o Ciprés común para manter esta característica ornamental.O enxerto en Coníferas para manter características especiais, por exemplo, Cedrus deodara pendula (ramas caídas).




    Punto de enxerto

    4.-UTILIDADES DOS ENXERTOS

    1. O enxerto é un método de multiplicación que mantén as características dunha variedade de froita ou de planta ornamental. Expliqueino máis arriba. É dicir, que unha variedade de froita de calidade ou unha árbore cunha floración ornamental, se queremos que a descendencia teña estas características con exactitude, multiplícase por gallos,ou enxerto; non por semente, onde a descendencia adoita ser variable.

    2. Permite aproveitar as boas características que achegan os patróns. O patrón ou portaenxerto pon as raíces e ofrece unha maior resistencia a chans malos, calcarios, encharchados, con fungos, pragas... depende do patrón que sexa. Por exemplo:As roseiras adóitanse enxertar sobre unha roseira silvestre que ten raíces moito máis resistentes que as raíces que pode emitir unha variedade de flor.Ou as variedades de melocotoeiros enxértanse sobre patróns resistentes aos chans calcarios. Así case todos os froiteiros.

    3. A partir de enxertos pódense obter plantas máis baixiñas. Exemplo típico son as maceiras de porte baixo que se enxertou sobre patróns enanizantes. Esta redución do vigor dá lugar a unha planta que ocupa menos espazo (pódense plantar máis densidade por superficie) e facilita a recolección de froitas.

    4. Certos patróns provocan un atraso ou un adianto na floración ou frutificación en árbores froiteiras. Esta característica pode ser interesante comercialmente.




    As pereiras multiplícanse por enxerto
    Manzaneiros con patrón anano


    5. Algunhas variedades de plantas non é posible multiplicalas por sementes ou son moi difíciles a partir de gallos. Nestes casos recórrese ao enxerto. Exemplos: as pereiras ou a variedade Gordal de oliveira non hai quen as enraíce por estacas e enxértanse.

    6. Unha aplicación ornamental son os enxertos múltiples. Permiten ter nunha mesma planta flores de distintas variedades ou varios tipos de froitas.

    7. O enxerto tamén serve cando unha variedade de froita xa non é interesante comercialmente. Pódese cambiar por outra enxertándoa nas árbores existentes sen necesidade de levantar a plantación.

    8. O enxerto é unha opción para rexuvenecer unha árbore vella.

    9. O enxerto de ponte emprégase para reparar codias danadas.




    Enxerto de ponte





    Cambio de variedade

    miércoles, 24 de agosto de 2011

    O birimbao rodéase de amigos



    Emilio do Pando.

    Amigos e familiares, co mestre do birimbao Emilio do Pando, en Casa Cazoleiro de Meira (Foto: EP)

    A música popular galega conserva unha saúde máis que aceptable ou cando menos esa é a impresión que transmitiu o éxito da convocatoria realizada polo mestre do birimbao, o fonsagradino Emilio do Pando, quen se reuniu nun convite íntimo celebrado en lCasa Cazoleiro de Meira a preto de 70 persoas, algúns parentes, pero todos amigos do polifacético Emilio do Pando.
    Esporeado polo ánimo xuvenil dos seus netos e rodeado polo agarimo das súas xentes, Emilio do Pando congratulouse de poder reunir nun ágape aos seus amigos máis íntimos, entendendo o concepto de amizade nun sentido amplo.
    «Non están todos vos que son, pero é moi difícil poder xuntalos a todos», comentaba este mestre do birimbao e gran referente da música popular galega a véspera deste emotivo encontro, co que «pretendo xa non render unha homenaxe a todos aqueles cantos acompañáronme e axudaron na miña andaina musical, senón cando menos darlles un agradecemento público e compartir con eles unha animada sobremesa».
    Convencido de que Meira constitúe pola súa posición xeográfica un enclave estratéxico para a promoción, intercambio e posta en valor da música popular galega, xa que «é un lugar facilmente accesible para todo ou mundo, xa que nestas cousas participan tanto xente da Fonsagrada e de Lugo, como dá Coruña, Ourense e tamén algún de Pontevedra, entre outros lugares», argüiu Emilio do Pando, quen tamén aproveitou esta celebración para realizar algún que outro agasallo musical a outros compañeiros e amigos aos que sente profundamente vinculado a través da música.
    Unha destas persoas é Bieito Romeu, o fundador de Luar na Lubre e incondicional de Emilio do Pando, como ambos coinciden en recoñecer. Dado que a admiración entre Emilio do Pando e Bieito Romeu é mutua, o primerono dubidou en recorrer aos seus compañeiros de Amigos dá Gaita dá Fonsagrada para interpretar algunhas pezas propias da Fonsagrada e compostas no seu día por gaiteiros locais. A esta ofrenda sonora, o propio líder de Luar na Lubre respondeu con outra breve creación musical de cuño propio para homenaxease Emilio do Pando.

    miércoles, 17 de agosto de 2011

    Abren unha pista para rescatar un trailer-palco na Fonsagrada



    A primeira edición do Mallinrío, un festival de música nova, que se celebrou o fin de semana no Val de Piñeira, un lugar de singular beleza situado a uns 20 quilómetros da Fonsagrada, tivo máis inconvenientes dos esperados. Choveu e a concorrencia non foi tan elevada como esperaban e, ademais, o camión co palco onde tiveron lugar as actuacións quedou atascado sen poder saír. O Concello da Fonsagrada enviou onte á zona unha paleadora para abrir a pista sen asfaltar pola que descendeu o vehículo. E aí estaba en realidade o problema. O camión puido baixar. Pero non podía subir.
    O Mallinrío, un nome derivado das celebracións do día anterior (cunha malla tradicional e unha comida con máis dun centenar de participantes), celebrouse nun prado á beira do cal discorre un río, o Ferreira, que pouco despois desemboca no Eo. A organización correu a cargo dun grupo de veciños que ata realizaron un singular chamamento nas redes sociais («ven mallar palleirán», proclamaban), pero que nunca se esperaron tal desenlace das cousas.
    Para o festival contrataron aos Minhotos, A Banda dá Balbina e Medomeda. As actuacións tiveron lugar o domingo e prolongáronse ata a madrugada do luns. Ese día pola mañá, cando ían sacar o remolque escenario, resulta que foi tarefa totalmente imposible. «Se entrou, ten que saír», profetizaron algúns. Equivocábanse. O tráiler co remolque baixou ata o prado xa con algunha dificultade por unha pista sen asfaltar que ten un gran desnivel. Os intentos de subilo foron infrutuosos.
    Cedeu o terreo
    Un dos organizadores explicou na tarde de onte que a pista en cuestión estaba recentemente feita con zahorra. Nalgúns puntos, especialmente nas curvas, o terreo cedeu lixeiramente cando baixou o camión.
    A esa blandura do terreo uníronse os efectos da choiva que se rexistrou o domingo. Con todo este panorama, as rodas do vehículo enterrábanse na pista imposibilitando a súa saída. Ademais, existía o risco de que o terreo seguise cedendo nalgúns puntos, co cal o condutor optou por cancelar a arriscada manobra. levou a cabeza tractora do vehículo e deixou o remolque.
    Non poder dispor dun palco en pleno mes de agosto é todo un contratempo para a empresa propietaria, máxime sabendo que na axenda teñen outra festa para mañá. A situación era de apuro e unha das posibilidades de que o escenario puidese saír do Val de Piñeira era conseguindo unha pa escavadora que volvese acondicionar a pista, abríndoa nos puntos máis estreitos, reparando as zonas onde cederon as terras e as pedras e ata, pisando sobre o firme para darlle unha maior consistencia ao mesmo.
    Os organizadores pediron ao Concello que lles botase un cable. Envioulles na tarde de onte unha pa que comezou os traballos precisos para levar a cabo o rescate do palco. O seguinte capítulo será hoxe, cando intenten subir o remolque.

    viernes, 5 de agosto de 2011

    A reserva do Eo promoverá un plan de aforro enerxético

    A asociación de municipios que integran a reserva da biosfera Eo-Oscos-Terras de Burón investirá 100.000 euros nun plan de aforro enerxético para reducir o gasto público en electricidade. Así o acordaron os representantes municipais nunha reunión mantida onte en Baleira.
    Esta iniciativa beneficiará aos concellos lucenses de Baleira, Negueira de Muñiz, A Fonsagrada, A Pontenova, Ribeira de Piquín, Trabada e Ribadeo e a outros sete asturianos que se inclúen na citada reserva da biosfera.
    O plan contempla a substitución dos farois convencionais por lámpadas de baixo consumo.
    Banda ancha
    Na asemblea tamén se acordou continuar coa segunda fase do plan de expansión de banda ancha iniciado o pasado ano, no que se pretende que todos os núcleos rurais de máis de 20 habitantes teñan cobertura de internet con este tipo de tecnoloxía e telefonía.
    Acordouse tamén elaborar folletos turísticos que repartirán os comerciantes entre os seus clientes para dar a coñecer a zona.
    Os representantes dos municipios da reserva do Eo acordaron por unanimidade manter a actual xunta directiva, a proposta dos alcaldes de Baleira e A Pontenova. Así, o presidente seguirá sendo o rexedor de Castropol, José Ángel Pérez, quen explicou que foi necesario modificar os estatutos de organización da asociación, que establecían que a dirección debe cambiarse cada tres anos.
    A reunión serviu tamén para elaborar un manifesto dirixido aos gobernos autonómicos de Galicia e Asturias para reclamar que se regularice a reserva da biosfera Eo-Oscos-Terras de Burón. Esta distinción require para ser oficial a creación dun órgano xestor e un plan de acción. O prazo para polos en funcionamento termina no ano 2013 e os alcaldes instan os gobernos autonómicos a axilizar os trámites.

    O pavillón da Fonsagrada terá pistas deportivas para competición oficial




    O pavillón polideportivo da Fonsagrada contará con pistas homologadas para competicións oficiais de equipos federados. As obras de acondicionamento e adaptación ás normas estándar xa están en marcha e terminarán, previsiblemente, a finais deste mes.
    O tenente de alcalde, José Ángel Fernández Carrín, explicou que as obras de mellora do polideportivo comezaron o pasado luns e espera que en setembro as instalacións estean operativas.
    A actuación principal consiste na renovación da cuberta, os baños, duchas e elementos sanitarios. Esta obra está subvencionada integramente pola Deputación Provincial de Lugo con 150.000 euros.
    A mellora do tellado fora demandada insistentemente polos usuarios do pavillón, que incluso chegaron a recoller centos de firmas para solicitar formalmente ao Concello o arranxo das pingueiras que sufría o edificio.
    Finalmente a Deputación concedeu a finais do pasado mandato unha subvención dun millón de euros, dos cales 850.000 destinaranse á construción dunha casa consistorial e os 150.000 restantes á reparación do pavillón.
    O Concello da Fonsagrada decidiu complementar esta actuación, que afecta unicamente á cuberta e as instalacións sanitarias, coa homologación das pistas.
    O tenente de alcalde explicou que o obxectivo é que se poidan disputar competicións oficiais de equipos federados de fútbol sala e baloncesto.
    Para iso é necesario acondicionar as pistas e retirar 140 centímetros os valos que as rodean, para que cumpran as medidas regulamentarias e as esixencias de seguridade para os xogadores. Esta actuación custará 18.000 euros, que sufragará o Concello fonsagradino.
    José Ángel Fernández indica que as instalacións estarán inutilizadas durante este mes, mentres se realizan as obras. Explica que os usuarios habituais poden dispor das pistas do colexio, cuxo uso está permitido mentres duren os traballos no pavillón.
    Colexio
    O Concello tamén está a realizar obras de mellora no colexio. Concretamente, está a instalar unha cuberta para as escaleiras. Nesta actuación, que tamén está subvencionada pola Deputación Provincial de Lugo, investiranse 17.000 euros.
    O tenente de alcalde confía en que estes traballos tamén poidan estar terminados este mes. «Esperamos que o 31 de agosto quede listo tanto o polideportivo como o colexio», indicou.

    CASA CONSISTORIAL
    Unha partida orzamentaria pendente. A partida orzamentaria de 150.000 euros para arranxar a cuberta do polideportivo da Fonsagrada formaba parte dunha máis ampla dun millón outorgada pola Deputación Provincial de Lugo para construír tamén un novo consistorio. Esta obra está aínda pendente.
    Localización. O proxecto de nova casa consistorial está pensado para a praza do Museo. Esta localización suscitou críticas de diversos sectores, que consideran que ocuparía un enclave básico para a actividade social da localidade, pois nese espazo celébranse as festas e feiras gastronómicas ou de gando.

    jueves, 4 de agosto de 2011

    Case 170 concellos teñen todas as súas parroquias infrapobladas



    A prestación de servizos básicos aos seus habitantes resulta moi custosa


    Uns 169 concellos (dos 315) teñen o 100 % das súas parroquias infrapobladas. Os veciños que viven en cada unha delas non chegan en ningún caso aos 2.000, pero ademais aténdese, e iso é fundamental, a cuestións de densidade e de proximidade a unha zona urbanizada. Das 3.790 parroquias galegas, 3.141 estarían infrapobladas: as outras 649 sálvanse, a pesar de que algunhas non superan esa cifra -de feito, hai concellos que non chegan ás 2.000 persoas-, pero si son mellores os seus datos de densidade ou proximidade a unha área urbana. Así o revela un informe sobre o grao de urbanización -variable xeográfica proposta polo Grupo de Traballo da Oficina de Estatística da Unión Europea (Eurostat)- publicado polo Instituto Galego de Estatística.
    Os alcaldes consultados coinciden en sinalar que a situación é preocupante, «pero tamén é a realidade de Galicia e doutras comunidades, coa que nos tocou vivir». Non só preocupa por unha cuestión demográfica, senón por unha visión económica á hora de prestar servizos: «É evidente que aqueles que implican desprazamentos, como pode ser a recollida de lixo, encarécense moito. Tamén vos que obrigan a construír redes, como ou abastecemento de auga ou ou saneamento: se nunha vila, cunha mesma rede podemos cubrir a cinco ou seis edificios, nunha parroquia ao mellor chegamos a dúas ou tres casas», explica, por exemplo, Pablo Taboada, alcalde de Pas de Rei, municipio con 43 parroquias. Uns 900 veciños viven no núcleo urbano e, o resto, uns 2.743, viven «espallados» entre as outras 42. A alcaldesa de Melide, Ánxeles Vázquez, segue esa liña (23 das súas 26 parroquias están nesa situación): «É obvio que chegar con todos vos servizos ás parroquias é moi complicado. En Melide, non que respecta á traída de auga, moitas optaron por traídas veciñais; non caso do lixo, teñen todas recollida, haxa unha ou tres casas; e non saneamento, unhas teñen e outras non». Pero unha cousa non quita a outra: «Entendo que ou custe que afronta por exemplo Educación cando paga un autobús que percorre moitos quilómetros para recoller un só neno é moi alto, pero dende as Administracións non podemos deixar de ofrecer servizos, precisamente para evitar a despoboación. Ou que está claro é que hai que evitar tanto localismo e falar, xa non sei se de fusión, pero se de mancomunar servizos, para aforrar custos. E ou que resulta tamén evidente é que, dar, hai que cobralos».

    «Vacas de adorno» e orquestras solitarias

    «¿E cantos anos ten?», pregúntaselle. «¿Cantos bótame?», responde el. José móvese con certa axilidade e sorrí cos seus ollos claros. «Bótolle máis ou menos 65». José pon cara de erro. «66, logo», tírase ao aire. «Ai se muller, 75 feitos», concreta el. Camiñaba tranquilo cara a algunha das súas leiras, nas proximidades da parroquia de San Vicenzo de Ambreixo, en Pas de Rei (provincia de Lugo). Trátase dun municipo de interior, cun elevado número de parroquias: 43. Ningunha, obviamente, chega aos 2.000 habitantes. De feito, Ambreixo ten só 21. Pas non é un paradigma do despoboamento e, é máis, o alcalde, Pablo Taboada, matiza que hai dous anos subiron algo a cifra de habitantes: «Algo simbólico, uns 10». Buscan dinamización a través do polígono industrial e da hostalería ligada ao Camiño. Pero a tendencia é a tendencia.
    José, aos seus 75 anos confesados, coñeceu tempos mellores. «Ai, non queda nin a metade de xente. Agora ves casas tiradas. Xa non queda quen traballe as leiras, nin hai rapaces... Futuro véxolle pouco, pero mentres aguántese... porque eu prefiro ou pan de casa e non ou de fóra. Nós aínda imos ao muíño, moemos, cocemos... Pero isto queda abandonado». Coñeceu días de «cavar co legón», días de casas cheas.
    Afonso Vázquez tamén. Onte mesmo cumpriu 82 anos. El si vive na parroquia de Ambreixo, coa súa muller, aínda que o día da improvisada visita, ten a algúns dos seus fillos en casa. «Conservamos dúas vacas e dous cabalos, por pasar ou tempo, de adorno. Tamén unha horta, pero... antes se que se traballaba: trigo, centeo, patacas, millo...».
    Eran tempos nos que, ademais de nenos, había na súa parroquia (Cuíña, tamén en Pas) 50 «mozos e mozas» bailando en romarías e festas. Había moitas. «Algunha segue habendo, pero chega a noite e quedan as orquestras tocando soas». Afonso chancea e di a verdade ao mesmo tempo. «En Cuíña había catro tabernas, onde había de todo, ¡ata agullas! Eran tamén supermercado. E había xastre, taller, zapateiro... Non queda nada». Perdeuse todo por moitos factores. «Mira, antes, un becerro vendíase por 200.000 pesetas e ou saco de penso custaba 300. Hoxe en día, non vendes un animal por eses cartos e ou saco custa 4.000. ¿Como ía ir ben a cousa? E ou leite, segue ao mesmo prezo que hai 20 anos».
    «Ao que morramos nós, nada»Pasando ao concello veciño, Agolada (provincia de Pontevedra), o testemuño que deixan as parroquias non é moi diferente. Tampouco neste municipio ningunha supera os 2.000 habitantes. En Adra, preto de Sexo, Concepción diríxese a un picho. «A auga aquí está moito máis fresca». O intercala no seu testemuño: «Quedaremos uns 40 e pico aquí». «Aquí» é o campo no que ela, recorda agora aos seus 88 anos, traballou «toda a vida». E engade un presaxio ben real: «E ao que morramos nós, vos vellos, nada, isto queda baleiro. Hai un ano, foron cinco nun mes».

    Colector de lixo case particular

    A parroquia é quizais en Galicia a división máis natural do territorio. Pero estas divídense aínda nos «lugares». E todos os que viven neles, naturalmente, necesitan servizos. «As Administracións \ que concienciarnos que tan importante é ou medio rural coma ou urbano», opina a alcaldesa de Melide. E é máis, pode exercer como eixo dinamizador. Un percorrido polas aldeas de varios municipios galegos así o testemuña: os veciños, sobre todo os de máis idade, demandan, por exemplo unha rede de transporte en condicións. «Para ir a calquera sistio \ que pagar un taxi», afirman. Tamén precisan, e teñen, recollida de lixo. Iso crea un fenómeno particular da Galicia rural: hai casas que teñen colector de lixo case particular, pola distancia que hai entre unha e outra. «Rede de sumidoiros aquí non \», apunta Chelo en Ambreixo (Pas).



    OPINION

    Escola de Finanzas A habitación sempre limpa

    VENANCIO SALCINES

    A poboación sempre se asentou nas áreas de desenvolvemento económico. Cando a agricultura dominaba a escena económica, eran os vales regados por ríos a quintaesencia do benestar. E areais flanqueados por zonas rochosas, como A Coruña do século XII, recibían habitantes a contagotas, a maioría das veces impulsados por algún privilexio real. Hoxe as cousas cambiaron. As mellores terras de Galicia, as que viron nacer aos nosos avós e pais, as que reduciron a fame da nosa posguerra, languidecen en espera de alguén que non vai vir.
    Pero, do mesmo xeito que unha nai déixalle sempre ao fillo pródigo a habitación limpa e aseada, esperando que algún día volva a casa e reencóntrese coa súa calor, Galicia inviste, ano tras ano, cantidades enormes de diñeiro en manter unha estrutura territorial deseñada noutros tempos e con outros fins. Espera o retorno de alguén que a está esquecendo.
    E ¿quen financia este anacronismo? Esencialmente os concellos, que se deixan gran parte do que non teñen en servizos sociais para a terceira idade e investimentos en obras e infraestruturas, como saneamentos, asfaltados, iluminación, etcétera.
    Galicia sofre, pero non se inmuta. Nun orgullo mal entendido, todo vale antes de asumir o cambio. Alguén deberá dicir, sen medo a perder o congreso provincial do seu partido, que sobran, como mínimo, cen alcaldes. E quen di iso, tamén di igual cantidade de interventores, secretarios, oficiais de policía ou aparelladores ¿Ou é que só sobran políticos?
    Unha fusión de municipios reduciría o gasto corrente, facilitando o saneamento e, dado o caso, mitigando a presión fiscal. Pero o cambio debe ir máis aló da eficiencia pública. Pasa por pór en valor o chan despoblado e facilitarllo a quen o necesita. Pero iso implica, entre outras cousas, discriminar, cando non maltratar, ao tenedor de chan improductivo. Xa ve. Todo cambio implica un custo. E desde a miña atalaia non percibo a ningún gobernante que desexe asumilo.