miércoles, 27 de abril de 2011

Galicia precisa máis dun século para cobrar a pensión media





A comunidade segue a ter as coberturas máis raquíticas de España, un vinte por cento por baixo da maioritaria e a un cincuenta por cento das máis altas ·· Os soldos dos xubilados galegos crecen un 3,5 por cento fronte ao 3,3 do Estado pero nin en cen anos o país igualaría o salario estatal




Daqueles baixos salarios viñeron estas raquíticas pensións. Abril de 2011, Galicia volve situarse, como é tradicional, como a comunidade que percibe as prestacións contributi­vas máis baixas de España. Se imos á media de todas as coberturas do sistema, os case 672 euros mensua­is quedan un 20% por baixo da media nacional (802), e son 47,7% inferio­res ás da comunidade líder, País Vasco, onde se rozan os mil euros. Máis de trescentos de diferenza.

No gráfico vemos que as distancias se produ­cen en todas as pagas. Os 726.636 beneficiarios gale­gos, un 8,3% dos 8,78 mi­llóns en toda España, reparten só o 6,9% da contía total, 488,1 dos 7.046,8 millóns de euros.

Especialmente sanguen­to é o caso da pensión de xubilación, que perci­bían ao peche do mes pa­sado un total de 447.320 galegos. A media, apenas 750 euros, dista moito dos 912 en España e que­da a anos luz do dato vasco, onde a nómina mensual por persoa ascende a 1.132 euros. A distancia mensual duns 382 euros non é cousa pequena: en ca­torce pagas transfórmase nunha fenda insalvable, alcanzando os 5.600 euros, preto dun millón das antigas pesetas. Asturias (1.124,14 euros ao mes) e Madrid (1.092,4), moito máis que mileuristas, con­trastan tamén co rá­cano dato de Galicia, co que competirían á baixa en Estremadura (766,99) e en Murcia (802,6 euros).

Non se salva da queima ningunha prestación. As desviacións aprécianse na infografía e son gra­ves tamén nas de inca­pacidade permanente un 15% maiores en España, un 47,3% en Euskadi), así co­mo nas de viuvez e en favor de familiares. As que case tocan a contía media española son as de orfan­dade, apenas catro euros inferiores ás nacionais, pero 72 menores que as que se aboan en Astu­rias: 354 fronte a 426.

A converxencia en mate­ria de pensións é misión imposible, pese ó feito de que, en media, crezan un 3,3% en España fronte a un 3,5% en Galicia. A este ritmo, faría falla máis dun século para que acabasen equiparándose co da­to nacional... e moito máis coas comunidades máis agraciadas. Ademais, men­tres os salarios en Galicia sigan entre os máis baixos de España, está claro que non haberá achegamento.

Os datos do Instituto Nacional da Seguridade Social (INSS) do Ministerio de Traballo e Inmigración, publicados onte, consta­tan que o número de pen­sionistas totais creceu un 1% o pasado abril en Gali­cia fronte ao mesmo mes de 2010, cando en España o fixo nun 1,6%. No grá­fico vemos a súa distribución por perceptores tanto en España como en Galicia, o que proba o peso superior ao da súa poboación (6%) dos pensionistas galegos en todas as áreas, sobre todo, nas de xubilación (8,5%), viuvez (8%) e aquelas en favor de familiares, que se dispa­ran ao 14,8% do total. Nas de incapacidade permanen­te e orfandade supera tamén o sete por cento.

O desfavorable e persistente mal dato galai­co nas prestacións viuse acompañado onte, con todo, cunha noticia positiva no ámbito da Seguridade Social: o sistema de cobertura español tivo un superávit de 6.089,05 millóns de euros no pri­meiro trimestre de 2011, un 2,44% máis que no mes­mo período de 2010. É, o que supón que por prime­ra vez desde setembro de 2008 volvese crecer o su­perávit, segundo informou onte o Ministerio de Traballo e Inmigración.

Este superávit, que representa o 0,56 % do produto interior bru­to (PIB), foi resultado duns ingresos de 30.835,52 millóns de euros, que au­mentaron o 2,61 %, fronte a uns gastos de 24.746,47 millóns, que creceron o 2,66 %.

A oposición repróchalle a Mato os datos do paro

O 80 por cento dos demandantes de emprego de Galicia atópase xa "identificado" e "clasificado", o que supón unha "ardua tarefa" para conseguir que "ningún quede excluído" dunha oferta laboral. O 100 por cento deste recoñecemento das "calidades" das persoas en situación de desemprego estará concluído no mes de xuño.

De feito, esta identificación forma parte da modernización do Servizo Público de Emprego de Galicia, un dos 15 acordos alcanzados no marco do diálogo social e asinados en xullo de 2010, aos que hai que engadir outros 9 preacordos, tal e como resaltou onte a conselleira de Traballo e Benestar, Beatriz Mato, nunha comparecencia a petición propia no Parlamento para explicar os pactos cos sindicatos e patronal.

Para a titular deste departamento, este proceso que pretende "ofertar os mellores postos de traballo" supón unha "garantía da mellora na intermediación", xa que permite, dixo, que "ningún demandante de emprego quede excluído dunha determinada oportunidade laboral por non ter un correcto coñecemento das súas características e capacidades".

Precisamente, o desemprego foi o principal reproche dos grupos da oposición nas súas intervencións, nas que lle botaron en cara as cifras de parados e a destrución de emprego. Neste sentido, tanto o socialista José Tomé Roca, como o nacionalista Henrique Viéitez, indicaron que existen 311.000 demandantes de emprego (58.000 sen prestacións) e 48.000 persoas menos afiliadas á Seguridade Social.

Para Viéitez, a comparecencia de Mato serviu para tratar de "agochar" a "destrución galopante" de emprego que sofre Galicia, mentres que o parlamentario socialista concluíu que o de Alberto Núñez Feijóo é un goberno que practica a "política do desemprego".

DESENVOLVEMENTO RURAL


























martes, 26 de abril de 2011

DIAGNOSTICO SOBRE LA IGUALDAD DE GENERO EN EL MEDIO RURAL

PARA VER COMPLETO FAI CLICK NO SEGUINTE ENLACE:
http://marm.es/es/desarrollo-rural/temas/las-mujeres-en-el-medio-rural/DIAGNOSTICO_COMPLETO_BAJA_tcm7-148973.pdf

La mujer da vida al medio rural


Con apoyo público, decenas de empresarias revitalizan la economía en zonas agrarias


Tenían todas las cartas para seguir siendo las copropietarias marginales en cualquier explotación agraria o para coger las maletas y marchar a la ciudad en busca de trabajo en el sector de los servicios, en las cajas de un supermercado o en cualquier cadena de producción industrial. Era su destino, el mismo al que se han resignado miles de personas ante la falta de posibilidades de empleo en los pequeños pueblos. Mujeres, y además, rurales.
Sin embargo, frente a esas dos opciones, hay un colectivo importante que ha optado por quedarse en sus zonas de origen y desarrollar en ellas su capacidad empresarial. Aunque destacan actividades ligadas a la industria agroalimentaria artesanal -utilizando los productos de la zona y en muchos casos los obtenidos en las propias explotaciones-, se han sumado al carro iniciativas en otros sectores como el textil, la cerámica, el cuero, la joyería, los bordados, la cosmética o la madera.
Impulsar la permanencia de las mujeres de cualquier edad en el medio rural con el desarrollo de una actividad rentable constituye una de las iniciativas puesta en marcha por la Federación de Asociaciones de Mujeres Rurales (Fademur), integrada en la Unión de Pequeños Agricultores (UPA). En el seno de la organización se ha constituido la plataforma Artemur, que sirve de nexo de unión y de base para la prestación de servicios a este colectivo.
Desde la organización se trata de cumplir tres objetivos. Primero, prestar apoyo a las pequeñas empresarias rurales que ya se hallaban instaladas en el medio y que estaban actuando por libre. Segundo, animar a otras mujeres a quedarse en el campo con una actividad propia, ayudándoles a crear empresas o a establecerse como autónomas, en lugar de buscarse la vida fuera del medio rural. Tercero, y lo más importante, organizar la comercialización de sus productos vía Internet evitando su aislamiento.
El programa desarrollado por Artemur cuenta con el apoyo del Ministerio de Industria a través del Plan Avanza mediante la utilización de las nuevas tecnologías de la información y la comunicación para la comercialización y distribución de los productos artesanos y de empresas del mundo rural. Artemur cuenta con el apoyo del Ministerio de Medio Ambiente y Medio Rural y Marino.
Para la presidenta de Fademur, Teresa López, la oferta constituye un escaparate de productos artesanales que se pueden elaborar en el medio rural y, sobre todo, de las inmensas posibilidades para crecer en esta dirección con criterios de calidad y de rentabilidad para las mujeres y sus familias. Los mensajes están claros: es posible vivir en el campo ejerciendo una actividad rentable como la transformación de sus productos o mediante nuevas iniciativas, y la principal razón para el abandono del medio rural radica en la falta de servicios a sus habitantes.
En este proyecto de hallan implicadas actualmente medio centenar de mujeres empresarias en el segmento de la producción artesanal en una docena de comunidades autónomas. El objetivo de la iniciativa es llegar a un colectivo de más de 300 pequeñas empresarias.
La actividad de este colectivo se centra en localidades con menos de 5.000 habitantes y, en una buena parte, en pequeños pueblos. Las inversiones acometidas para desarrollar esas nuevas actividades son, en la mayor parte de los casos, muy pequeñas, utilizando o mejorando las infraestructuras de sus propias instalaciones. Desde la organización se cuida que todas cumplan con las exigencias en materia de fiscalidad, así como en las condiciones higiénico-sanitarias en las empresas agroalimentarias.
La actividad de las empresarias integradas en Artemur se concreta en la elaboración de más de 500 productos, todos ellos artesanales. Las mujeres mantienen sus propios centros de trabajo y también acuden a ferias para vender sus productos. La mayor aportación del programa es la unificación de toda esa oferta en Internet, lo que posibilita vender a todo el mundo desde cualquier pequeña población.
El perfil de este nuevo colectivo de empresarias es muy variado. No hay una edad ni profesión dominante. Hay jóvenes que nunca salieron del medio rural y que han decidido quedarse en el pueblo con actividades innovadoras. Hay universitarias que volvieron también para trabajar en una oferta de nuevos productos. Hay, finalmente, mujeres mayores que han decidido comercializar lo que antaño elaboraban para consumo en los hogares. En este colectivo también se hallan las llamadas neorrurales, mujeres que han dejado la ciudad para instalarse en el campo buscando calidad de vida.
Historias para quedarse
Cada empresaria rural es una historia casi siempre ligada a su tierra.
Es el caso de Verónica Núñez, de Folgoso de Caurel (Lugo). Trabajaba como técnico de cultura y turismo. Un buen día se cruzó en su camino un joven de un pueblo cercano, Santa Eufemia, y ambos decidieron que lo mejor era instalarse en su tierra e iniciar una actividad empresarial tomando como base la transformación de los productos que les rodeaban: castañas, moras, cerezas o uvas.
Teresa Marín, de Valdáliga (Cantabria), buscaba un trabajo contra la incertidumbre y el paro, y decidió aprovechar las fincas de la familia y sus rebaños, hacer cursillos de formación e instalar su propia quesería artesanal con el nombre Granja la Ganceuca.
Mercedes Espinosa, de Casinos (Valencia), optó por no dejar caer el pequeño negocio familiar Turrones Chimo para dar un toque novedoso a un producto artesanal.
Adelaida Piñol, de Tivenys (Tarragona), dejó la tienda del pueblo para dedicarse a la apicultura con la elaboración de Miel Adelaida.
Avelina López, de María (Almería), y otras tres mujeres del pueblo no querían seguir paradas y montaron La Despensa de la Abuela para elaborar hasta 20 productos de embutidos caseros.
Ángeles Leonardo, de Matapozuelos (Valladolid), decidió seguir en el pueblo montando la empresa de repostería artesanal La Giralda de Castilla.
Elena Pacheco, de Jumilla (Murcia), creció al olor del negocio familiar de bodega de graneles y lo tenía claro. Tras finalizar la EGB, estudió enología para quedarse al frente del negocio y transformar el mismo en Bodegas Viña Elena.
Mariam y Estíbaliz, dos amas de casa, querían hacer algo más que las tareas del hogar y montaron la empresa Artelar 2007 en Entrena (La Rioja).
Ana Joanna, de la localidad tarraconense de Deltebre, inició la cría de pavos para apoyar la explotación familiar y pasó a la elaboración de jamón de pato.
María Pilar, de Arnedillo (La Rioja), con la fruta recogida en su explotación elabora diferentes confituras.
En Villoslada de Cameros, también en La Rioja, Ana elabora patés artesanos.
Alba, de Santa Marta de los Barros (Badajoz), fabrica queso de cabra del rebaño familiar.
Mary Carmen hace miel artesanal en la localidad turolense de Calanda...

LA IMPORTANCIA DE LA MUJER EN EL MEDIO RURAL ESPAÑOL

FAI CLICK NO SEGUINTE ENLACE:
http://www.upct.es/~economia/PUBLI-INO/IMPORTANCIA%20DE%20LA%20MUJER%20EN%20EL%20MEDIO%20RURAL.pdf

lunes, 25 de abril de 2011

La incorporación de las tecnologías de la información y la comunicación en las areas rurales

FAI CLICK EN:

http://upa.es/anuario_2010/index_anuario_2010.php

¿Hay un lugar para las mujeres jóvenes en el medio rural?

http://www.pa.gob.mx/publica/rev_43/an%C3%A1lisis/Cecilia%20D%C3%ADaz.pdf

A agricultura ecolóxica sortea a crise e continúa crecendo

O sector galego aumentou un 21% o seu negocio durante o ano pasado


Viven en contornas sas e limpos, moi fermosos case todos; traballan no que queren e estanse pasando a crise polo arco do triunfo: os produtores ecolóxicos galegos seguen crecendo en número, en diversificación e en beneficios. O ano pasado, o sector pechou cun volume de negocio de 17,1 millóns de euros, fronte aos 14,1 do 2009. O Consello Regulador, o órgano polo que pasa toda a produción galega, beneficiouse no 2010 de novas iniciativas que puxeron no mercado desde conservas de peixe a algas ou mexillóns, os primeiros do mundo en recibir o selo de produto ecolóxico.
Curiosamente, as velas da produción ecolóxica en Galicia están a inflarse a medida que o negocio se afasta da agricultura. Máis do 90% da superficie inscrita no Consello Regulador corresponde a praderías e forraxes que alimentan a explotacións gandeiras, cuxa carne se comercializa co selo de produción ecolóxica, mentres que as terras arables (hortas, cereais, legumes...) apenas suman 225 hectáreas fronte ás máis de 14.000 inscritas.
O cultivo de froitas, hortalizas ou tubérculos, pese ao enorme potencial do país, é un complemento anecdótico na puxante produción ecolóxica galega, que se envorcou na gandería e asómase nos últimos anos á produción de derivados lácteos, a acuicultura e consérvalas.
¿Agricultura?
¿Por que non arrincaron as hortas nun sector efervescente e cunhas condicións naturais tan favorables? É difícil de explicar, pero no fondo subxace a lendaria dificultade galega para converter o asociacionismo nunha ferramenta eficaz, ata o punto de que boa parte dos produtos de horta ecolóxicos que un consumidor adquire nun comercio especializado galego proceden de Navarra.
A avanzada idade media da poboación rural é outro dos problemas aos que se enfrontan estas novas iniciativas, ata o punto de que algúns produtos que apenas requirirían tramitación burocrática, é dicir, que xa reunirían hoxe as condicións para recibir o selo ecolóxico, como as castañas, podrecen por toneladas cada ano por falta de xente que as recolla.
O sector atopouse en Galicia, ademais, cun problema adicional que non se percibe en mercados como o catalán ou o madrileño: moitos dos consumidores galegos que potencialmente pagarían máis por acceder a produtos ecolóxicos dispoñen dunha alternativa próxima e máis barata para encher as súas neveiras: a produción convencional que moitas persoas aínda desenvolven nas aldeas. Este caudal de produtos, sen selo ecolóxico pero cunha calidade moi por encima da que se pode atopar en calquera supermercado, sae cada fin de semana nos maleteiros de miles de coches que se trasladan da aldea á cidade.
Fixar poboación
Así que a excelente saúde da agricultura ecolóxica en Galicia está cimentada, paradoxalmente, á marxe da agricultura. Por contra, as explotacións gandeiras que conseguiron o selo ecolóxico para os seus animais, maioritariamente de vacún, foron crecendo ata converterse no alicerce fundamental do Consello Regulador. O paso seguinte foi a produción de leite, queixo ou iogures, que algunhas explotacións xa introduciron con éxito no mercado e que o consello advirte como unha vía de futuro para ampliar o negocio nestas explotacións gandeiras.
En calquera caso, o crecemento das granxas ecolóxicas abriu unha nova e importante vía para fixar poboación no medio rural. Das 14.167 hectáreas inscritas en Galicia, máis de doce mil repártense entre as provincias de Ourense e Lugo, as máis despobladas.




«O Meu fillo poderá quedar aquí, pero terá que facer reconversións»




Hai que baixar ata A Curuxeira para ver onde ten Fernando San Esteban montado o seu pequeno edén. Ao mesmo pé do encoro das Forcadas, ao redor dunha casa grande que foi da súa familia, Fernando instalou os seus invernadoiros; logo os seus porcos celtas; en breve os sementeiros; en proxecto, a conserveira... «Hai que pechar ciclos», repite como un mantra. Fernando selou o seu destino coa agricultura, coa convencional. Pero pronto intuíu que ou cambiaba de rexistro ou o mercado enguliríao antes de que se dese conta. Relata o duros que foron os tres anos de reconversión: moito esforzo para cultivar en ecolóxico e pouco beneficio por vender en convencional. Pero, cando chegou o selo, as cousas empezaron a cambiar. A produción empezou a saír semanalmente cara a Madrid e a familia puxo uns porcos celtas que se revelaron enseguida como un magnífico complemento para a explotación.
«Ao principio, vos compañeiros que tiña na cooperativa dicíanme que estaba tolo por meterme na ecolóxica; agora eles están a piques de pechar». E Fernando non para de crecer. Di que notou a crise: «Só nas cogomelos e vos porcos deixamos de ingresar 3.000 euros ao mes», pero non pode parar de crecer. Para ocupar os meses de menos traballo, está a piques de pór en marcha un sementeiro ecolóxico, o segundo de Galicia. E, para aproveitar a sobreproducción, unha conserveira: «Hai que pechar ciclos», di outra vez.
Adiantado
Fernando fala desde un alpendre a medio arranxar, nun de cuxos recunchos, o único con cobertura de toda a zona, descansa o móbil. Internet chegou o verán pasado, o cal permitiu abrir a tenda on-line. En realidade, Fernando percibe que as axudas adoitan chegar sempre tarde. O seu horizonte é conseguir unha certificación biodinámica, que elevará a calidade dos seus produtos.
-¿Parécelle que a agricultura, que lle permitiu quedar aquí, servirá para que o seu fillo tamén poida quedar?
Fernando pénsallo un pouco: «Meu fillo poderá quedar aquí, pero terá que facer moitas reconversións». Seguro que non tantas como el.




Adictas ao sacho




Dúas mulleres ejemplifican en Curtis e Teo dous camiños distintos na explotación dunha granxa ecolóxica




Isabel e Dolores son dúas mulleres de 50 anos que comparten unha filosofía similar. Un día, cansadas dunha vida que non lles satisfacía, agarraron o sacho e prometeron non aliarse nunca coa química. Apostaron a que sairían adiante e conseguírono. Con todo, uns cantos anos despois, atópanse en situacións diferentes que reflicten nalgunha medida o paradoxo que expón o crecemento empresarial neste mundo no que a satisfacción persoal e a harmonía pesa ás veces máis que a calculadora.
Isabel recíbeme famenta na súa tenda da Coruña. Horta+sá, chámase o negocio polo que, á mañanciña, pulula un envexable número de clientes. Isabel López Chamorro apenas me deixa esculcar polo local. Embutida nunha bata verde co logo da tenda, que comparten outro par de empregadas, sácame ata a cafetería próxima. Acaba de facerse unha análise de sangue e aínda está en xaxún. Participa nun estudo clínico para comprobar o efecto dos químicos que inxerimos no organismo. A ela apenas lle atopan residuos, claro.
Entre churro e churro cóntame como montou o seu pequeno imperio. A familia vivía no Temple e, amantes todos do campo, trasladáronse á aldea paterna, en Curtis. «Nunca antes collera un sacho», afirma Isabel. Pero alí empezou axudando a un familiar, colléndolle o gustillo. Logo veu o curso de agricultura ecolóxica en Vilasantar e o invernadoiro para o seu consumo; logo empezou a vender o que lle sobraba e despois os veciños pedíronlle máis. Chegou o segundo invernadoiro, o quinto... a tenda. Hai cinco anos xa que a abriu e Isabel ri da crise. Entre a produción e a venda, o negocio dá emprego a sete persoas.
Da aldea ao piso
Isabel nunca entendeu como os seus veciños de Curtis abandonaban as aldeas para ir vivir a un piso en Teixeiro e ter que comprar a verdura no supermercado de abaixo. «Todo o mundo ten terra, pero lle teñen fobia a este tipo de traballo. Cambian a posibilidade de explotar aquilo por un emprego en calquera lugar. Temos que dignificar a nosa profesión».
Isabel está afeita sentir ese respecto entre os avogados, arquitectos ou bancarios que lle preguntan como mellorar os seus pequenos hortos ecolóxicos a pé de chalé de luxo. É unha parte significativa da clientela que compra tomates, pero, especialmente, todo o necesario para producir os seus propios tomates: sementes abonos, tratamentos...: «É que isto engancha. O que o proba xa non o pode deixar», asegura Isabel. Ela sábeo ben porque, detrás do relato do éxito, queda a nostalxia dos primeiros anos; de sachar cada día, de ver crecer leitugas milímetro a milímetro, de comulgar coa terra: «Onte tiña mono de horta -di- e, cando cheguei da tenda, púxenme a sachar».
Dolores sáeme a buscar a unha estrada que, preto de Cacheiras, vertebra unha urbanización de chalés un pouco elegante. «Non me fale. Eu xa estaba aquí antes de que a fixeran», escúsase. Tras o sebe que a separa da urbanización está a casa e, ao redor, un pequeno shangri-lah hortícola, a granxa perfecta do Farmville a plena produción: «Isto non está exposto como unha industria. É ou ángulo contrario, unha horta familiar onde ou que non consómese comercialízase».
Unha antiga hostaleira
Mediatizado talvez pola contorna, sinto que do relato de Dolores flúe paz, harmonía, un discurso poshippy, cociñado no interior de Galicia. Estamos xunto á casa que Dolores e o seu marido construíron cando casaron. Ela traballaba na hostalería e mantiña un pequeno horto, uns coellos, unhas galiñas: «Por circunstancias tiven que deixar ou traballo e pensei en dedicarme máis en serio á horta». Como sempre cultivou en ecolóxico, non tivo apenas problemas para conseguir o selo. Hoxe en día, vende máis ou menos a metade do que produce. O resto é para a súa familia. E con iso viven, porque o seu marido xa non pode traballar. E viven ben.
Conta que moitos clientes veñen comprarlle á súa casa, algúns gozan collendo eles mesmos a froita da árbore ou elixindo unha leituga na horta. Sabe que, se quixese, podería vender moito máis: «Pero non quero. Xa lle dixen, isto non é unha industria». A felicidade de Dolores non está no banco: «Cando estás mal, ou máis bonito que hai é saír fóra e miralo todo», di mostrando a súa horta.
Dolores suspira pola desaparición das abellas, polo papanatismo no que se envolveu o rural dos cen mil tractores e os tratamentos químicos: «Eu non lle boto nada máis que ou abono dous animais. Como facían antes. Nin compro sementes. Planto do que teño. A terra responde. Lla tratas ben, ela tamén trátache ben a ti».
O exemplo de Dolores é o dunha granxa pequena, pero sostible. O abono que produce cóbrelle a hectárea que cultiva. E os produtos danlle ata para facer doces e conservas caseiras que os seus clientes lle quitan das mans. Dolores ten os ciclos pechados e non quere abrir máis. Isabel intenta dominar o monstro que creou e que a afasta, aos poucos, do ideal que soñou cando empezou a cavar con aquel sacho que nunca collera e que agora bota de menos de cando en vez.
Dolores podería vender moito máis do que cultiva: «Pero
non quero»
Isabel empezou cun invernadoiro en Curtis e acabou con cinco e unha tenda


domingo, 24 de abril de 2011

Negueira de Muñiz, Baleira e A Fonsagrada melloran o seu acceso a internet



A asociación de municipios incluídos na reserva da biosfera Eo-Oscos-Terras de Burón puxo en marcha un plan para mellorar o acceso a internet. A empresa encargada de desenvolvelo, Eurona Telecom, asegura que xa está en marcha a primeira fase, que beneficia a Negueira de Muñiz, Baleira e as parroquias de Monteseiro, Freixo e Paradavella, da Fonsagrada, que xa tiña cobertura no 93% do territorio.
A rede ten como basee a tecnoloxía wimax, que se considera unha das máis efectivas en territorios de montaña de difícil cobertura.
Eurona Telecom realizará reunións de presentación da nova rede nos municipios beneficiados. A primeira será mañá, ás 17.00 horas, no concello de Negueira de Muñiz. Os interesados en informarse sobre as posibilidades que ofrece a rede poden facelo tamén a través do teléfono gratuíto 900.850.808.

miércoles, 20 de abril de 2011

La tasa de fracaso escolar en Galicia casi duplica la media de los países de la UE


La comunidad gallega es la sexta autonomía con mejores resultados académicos . El objetivo de la Unión Europea es que la tasa de abandono no supere el 10% en el año 2020


SELINA OTERO A CORUÑA Galicia, con un 26% de tasa de fracaso escolar, casi duplica la media de la Unión Europea, que se sitúa en el 14,4%. La comunidad gallega presenta mejores resultados que España, cuyo índice de abandono escolar temprano alcanza el 31,2%, más del doble que el conjunto de los países comunitarios. Solo Malta y Portugal registran un peor balance que el español. El resto de los países ocupan mejores posiciones, estando a la cabeza Eslovaquia, Polonia y República Checa. En el ámbito nacional, Galicia es la sexta comunidad en la clasificación de éxito escolar, detrás de Aragón, Asturias, Cantabria, Navarra y País Vasco. La peor parte corresponde a Baleares y Andalucía, que alcanzan porcentajes de fracaso escolar del 40,8% y el 37,5% respectivamente. La perspectiva histórica en la evolución del abandono escolar es poco optimista tanto para Galicia como para España, que en los últimos años han incrementado el indicador de fracaso escolar en dos puntos porcentuales, mientras que los países de la UE, en su conjunto, han conseguido mejorar esta variable pasando de un 17,6% a un 14,4%. La comisaria europea de Educación, Cultura y Juventud, Androulla Vassiliou, presentó ayer una estadística comparativa entre países de los principales indicadores para medir los progresos de la UE en Educación: desde el fracaso escolar, hasta la enseñanza preescolar, la proporción de población con estudios terciarios, la educación de adultos y las competencias escolares básicas. Ante las cifras, Vassiliou instó a los gobiernos de los países comunitarios a que, a pesar de la crisis, no apliquen recortes en el ámbito educativo. "La buena noticia es que los niveles educativos en Europa se han incrementado de forma considerable, pero las tasas de abandono escolar en estadios tempranos siguen siendo un problema que afecta a uno de cada siete jóvenes en la UE y uno de cada cinco alumnos tiene muy mal nivel de lectura a los 15 años", destacó la comisaria. La estrategia Europa 2020 para el empleo y el crecimiento mantiene el objetivo de reducir la tasa de abandono escolar por debajo del 10%, porcentaje ya alcanzado en la actualidad por Estados como Austria, Luxemburgo, Finlandia, Dinamarca, Suecia o Holanda y del que España y Portugal todavía están lejos. Según las tendencias actuales, la Comisión Europea considera que la mayoría de los objetivos "serán alcanzables si los Estados miembros continúan dándoles prioridad e invirtiendo en Educación y formación". En alusión a la política educativa en España, la comisaria europea alertó de que la alta tasa de paro juvenil en el país está "muy relacionada" con la proporción de abandono escolar temprano, una de las más elevadas de toda la Unión Europea. Según sus palabras, España necesita mejoras significativas en abandono escolar y en las competencias de los alumnos en las áreas de lectura, ciencias y matemáticas. El porcentaje de adolescentes que abandona los estudios sin llegar al nivel obligatorio (4º de Secundaria con 16 años) aumentó entre 2000 y 2009 desde el 29 al 31,2%, tres veces más que el 10% fijado por la Unión Europea como objetivo. Androulla Vassiliou explicó que ante la abundancia de empleo en el sector de la construcción que había en España antes de la crisis económica, "los estudiantes estaban tentados a dejar la escuela", pero la "explosión de la burbuja" ha dejado a muchos de estos jóvenes sin las competencias educativas básicas necesarias para acceder al mercado laboral.El pasado año los socios de la UE lograron aumentar el número de graduados en matemáticas, ciencia y tecnología en un 37%, mucho más que el 15% propuesto inicialmente. Pese a la buena noticia, Vassiliou se refirió al problema del desempleo entre titulados universitarios que se da en España y en otros países europeos del Mediterráneo. "Esto se debe al desajuste entre las competencias que adquieren los titulados y las que requiere el mercado laboral", expresó la comisaria europea. Los datos aportados ayer por la Unión Europa muestran que España presenta un buen marcador en la proporción de personas de entre 30 y 34 años con títulos universitarios, con un porcentaje del 39,4% en 2009, que supera la media europea del 32% y roza la meta del 40% fijada. En cuanto a los escolares con "conocimientos básicos insuficientes", la tasa española es del 19,6%, por debajo de la media europea (20%), pero la meta está en el 15%.

Feijóo di que a residencia da Fonsagrada faraa a Xunta






O presidente da Xunta, Alberto Núñez Feijóo, manifestou onte na Fonsagrada o «compromiso estable» do seu goberno de crear unha residencia para maiores no municipio e asegurou que están «a analizar as posibilidades» para executar esta obra.
O goberno autonómico había comprometido xa a infraestrutura hai dous anos pero o proxecto nunca se fraguou. O novo anuncio chega só un mes despois de que a Deputación asignase unha partida de 2,1 millóns de euros a este fin.
Feijóo insistiu en que o concello fonsagradino e, en xeral, toda A Montaña lucense, é unha zona «maltratada polos gobernos socialistas» que merece un «trato especial» das administracións públicas.
Neste sentido, confía en que os populares recuperen o goberno da Deputación de Lugo para «traballar de xeito conxunto coa Xunta, co obxectivo de reducir as diferenzas». Con esta finalidade, dixo, traballan xa desde o goberno autonómico, algo que «demostran» actuacións como «destinar preto de 370.000 euros a obras para acondicionar camiños e accesos» no municipio fonsagradino, ou «outros 240.000 euros para tarefas de prevención de lumes forestais» na zona.
Provincia
Feijóo aproveitou tamén a súa visita ao municipio -para apoiar a candidatura do PP, encabezada por Tobías Martínez- para recordar a «discriminación positiva» que o seu goberno «sempre fixo» cara á provincia de Lugo.
Recordou, desta forma, a posta en marcha de proxectos como o plan Impulsa, «do que se beneficia o corenta por cento do empresariado lucense» ou de infraestruturas como o novo hospital de Lugo, o Hula, «que dotamos e equipamos dun xeito áxil para ofrecer un bo servizo a todos os habitantes dous municipios lucenses».
En canto á candidatura coa que os populares concorrerán ás próximas eleccións na Fonsagrada, o presidente autonómico destacou «a súa renovación e xuventude, cunha media de idade de 43 anos, tres por debaixo dá media galega».
Candidatura
Tobías Martínez encabeza a lista electoral do Partido Popular no municipio fonsagradino, que presenta sete incorporacións. Delas, cinco preséntanse por primeira vez a uns comicios.
É o caso do funcionario Adrián Bermúdez Díaz que debuta no posto tres, no cinco faio o ATS Ana Álvarez Gómez, no sete a mestra Ana Peñamaría López, e no once o veterinario José Álvarez Robledo. Tamén se incorpora, pero como primeiro suplente, Pablo Pérez Landeira.
Outras novidades represéntanas o número dous, Rosario Arias Mon, que foi concelleira no ano 1987, e o número catro, o gandeiro Facundo Díaz Pérez, que se presentou na lista de 1999.
Antonio Rodil Álvarez, Elsa Fernández Castrillón, Florentino López López, Iria Fernández Álvarez, Margarita Vázquez Veiga e Amador Rego Murias completan a candidatura popular no municipio fonsagradino. Na Fonsagrada o PP xa celebrara hai un mes unha convención con todos os candidatos da provincia, o que deixa claro a importancia desta praza -onde se decide un deputado crucial na carreira cara a San Marcos-.
Tras apoiar coa súa presenza a candidatura do PP na Fonsagrada, Alberto Núñez Feijóo fixo o propio en Begonte. Neste caso, a lista encabézaa o veterinario e actual portavoz do grupo municipal popular no municipio chairego, José Ulla Rocha.
Tras el, no número dous, o actual alcalde begontino, o independente José Antonio Vázquez García. Dáse a circunstancia de que Vázquez chegou á alcaldía con Independentes de Begonte grazas aos votos do PSOE e o BNG. Dos postos tres ao seis da lista sitúanse Ana Lage Cabrero, José Manuel Rábade Cacharrón, María Aurora Braña Veiga e Manuel Castro.
No sete está Luís Luaña Castelo, Ramiro Parga Coira no oito, Adelina Lolo Rodríguez no nove, María Ángela Río Corredoira no dez, e pecha a lista Ana Campos Real.
Os suplentes son Eduardo Antonio Pérez Rodríguez, Marta Lombao Gómez e María José Suárez Casanova.
En Begonte, o presidente provincial do PP, José Manuel Barreiro, cargou contra os bipartitos por caros «e inoperantes». «Hai quen se adica a traballar, con esforzo, adicación e sentido común, en aras de acadar un mellor grao de benestar para todos, en xerar máis emprego e riqueza; e hai quen se ocupa en dilapidar todo o legado recibido e non ten reparo en hipotecar o futuro».
No acto en Begonte, o candidato popular José Ulla estivo apoiado por outros alcaldables do PP na zona como Enrique Balado, de Castro de Rei, Artemio Carballes, de Pol, ou Ramiro Pérez.
O acto no polideportivo de Baamonde resultou moi concorrido, con centos de simpatizantes populares.
CRÍTICAS

Barreiro rexeita as «falsas promesas» dos socialistas
O presidente provincial do PP, José Manuel Barreiro, tamén apoiou onte as candidaturas da Fonsagrada e Begonte. Na súa opinión, votar aos populares é «a única opción posible» nas próximas eleccións porque «os socialistas, onde non acaden o respaldo suficiente, aliaranse cos nacionalistas ou con quen sexa pertinente con tal de evitar que o PP goberne». Neste sentido, criticou «a herdanza que deixou o bipartito na Xunta e que, por desgraza, será moi similar á que imos atopar nós na Deputación e á que atopará Rajoy en Madrid o ano que vén».
Barreiro alertou, ademais, da «proliferación de falsas promesas» do PSOE. «Cando dixeron que ían facer e, podendo, non fixeron», dixo, «non hai nada que agardar agora».

jueves, 14 de abril de 2011

Un incendio activo arrasa 30 hectáreas de monte arboledo na Fonsagrada


Un incendio forestal que aínda continúa activo arrasou xa preto de 30 hectáreas de monte arboledo no municipio lucense da Fonsagrada, concretamente na parroquia de Veiga de Logares, segundo informaron fontes da consellería de Medio Rural. De momento descoñécense as causas do incendio, que comezou cando pasaban doce minutos do mediodía. Na zona afectada traballan desde hai horas medios terrestres e aéreos, pero o lume aínda non se dá por controlado. Nos traballos de extinción están a participar seis helicópteros, dous avións, unha escavadora, oito motobombas, un técnico, dous axentes forestais e doce brigadas.

Xosé Domínguez Díaz será o número dous do BNG na Fonsagrada

O BNG da Fonsagrada volverá apostar por María Xosefa Ortiz de Galisteo Pérez, mestra e actual concelleira, como candidata á alcaldía nas eleccións do 22 de maio. No segundo posto da lista incorpórase como novidade Xosé Domínguez Díaz, traballador do centro de saúde.

O actual concelleiro Manuel López Louxedo, gandeiro de profesión, pasará a ocupar o terceiro posto da candidatura, seguido no cuarto lugar pola veterinaria Mónica Gorgoso Pacios.

No número cinco da proposta do BNG figura o técnico Xoán Xosé Fernández Alonso, da Pobra de Burón, e en sexto lugar, Xavier Fernández Fernández, empresario de Arroxo.

María Bélida García López, mestra da Fonsagrada, ocupa o sétimo posto da lista, e Sergio Castañeira Fernández, un técnico do lugar da Pandela (Santo André de Logares), será o número oito.

Outra mestra ocupará o noveno lugar da lista, María Xulia Díaz Rifón. O décimo será para Marcos Díaz Fernández, gandeiro de Reboira. Pecha a lista María Soidade Fernández Gayoso, tamén gandeira, da Burela (Carballido).

Como suplentes, o BNG inclúe na súa candidatura a Xesús López Fernández, gandeiro de Barbeitos; Mónica Fernández Fernández, licenciada en Filoloxía Galega e natural de Arroxo, e Xosé Manuel Díaz Magadán, gandeiro de Castañeira (Trobo).

Os nacionalistas descatan que a súa candidatura para optar á alcaldía da Fonsagrada «está formada por homes e mulleres que combinan a experiencia en política municipal, pola súa participación activa, coa renovación», en referencia á incorporación de Xosé Domínguez como número dous e a continuación de Lougedo en terceiro posto.

martes, 12 de abril de 2011

MAMIFEROS VERTEBRADOS DE BURON (5): O LOBO


 
Alfonso Roldán. Lobo entre a maleza
 
FICHA TECNICA
 
Nomeme eonaviego: Lobo
Nome galego: lobo
Nome castelán: lobo
Nome científico: Canis Lupus
Orde: carnívora (carnívoros).
Familia: Cánidos.Canis lupus (Linnaeus, 1758)
Especies presentes: Unha soa especie para a Península Ibérica. Cabrera describiu dúas subespecies na Península Ibérica: o Canis lupus signatus, que corresponde ao lobo peninsular actual e o Canis lupus deitanus, que indica localizábase no SUESTE peninsular, de menor tamaño e aspecto chacaloide, o que se encontra moi cuestionado hoxe en día.
Lonxitude da cabeza e corpo, sen incluír a cola: uns 120 cms.
Lonxitude da cola: de 40 a 50 cms.
Peso: Entre 28 e 46 Kgs., estando a media en torno aos 32 Kgs. nos machos e en 28 Kgs. nas femias.
Status da especie: A Lista Vermella de Animais Ameazados da UICN (2000) incluíu o Lobo a nivel mundial na categoría de "Risco menor, mínima preocupación", e á poboación ibérica na categoría de "Risco menor, dependente de conservación".A Directiva Hábitats da Unión Europea, aprobada en maio de 1992 e adoptada pola lexislación española en decembro de 1995, inclúe ao lobo ao Sur do Douro como especie prioritaria nos Anexos II e IV, que esixen respectivamente a designación de zonas especiais de conservación e a protección estrita das súas poboacións. En consecuencia, o lobo está "estritamente protexido" en Extremadura, Castela - A Mancha e Andalucía, encontrándose en Serra Morena (Andalucía) o territorio máis meridional da subespecie ibérica, con graves riscos de supervivencia futura.Pola contra, as poboacións españolas do norte do Douro inclúense no Anexo V, o de especies que "poden ser sometidas a plans de xestión", e que se traduce en que estas poboacións poden ser consideradas como "cinexéticas
 
Relacións entre o lobo e o home (Clickea no enlace)
http://issuu.com/forestman/docs/fauna-iberica-06.el-fin-de-un-antagonismo-prehisto/1?mode=a_p
 
DESCRIPCION DA ESPECIE
 
Lobo en estado agresivo
 
Co aspecto característico dun cánido, o lobo é de complexión robusta, cabeza grande e redondeada, na que destacan as súas orellas triangulares, sempre erguidas, aínda que curtas, e os seus vivos ollos de cor tipicamente dourado ou ambarina, aínda que tamén hai exemplares con ollos claros e azulados. A pelaxe do lobo, adaptado aos rigores da montaña, é moi espeso, máis en inverno que en verán, mentres que a cola é grosa e aparece densamente poboada, coa punta negra.O lobo é unha especie moi sociable, que vive en mandas, de tamaño variable, que poden alcanzar os 20-30 exemplares en Canadá e EUA, mentres que na Península Ibérica oscila entre os 2 e 9 individuos, sendo o máis frecuente encontrar grupos de 3-6 exemplares. Dentro do grupo hai unha orde xerárquica moi marcada. A principal actividade da manda, a caza que lle proporciona alimentos, faise en grupo. Por regra xeral, os lobos desprázanse en fila india, nunha característica marcha ao trote (popularmente chamado "trote lobero"). Non sempre abre a marcha o individuo dominante, senón que con frecuencia o fai un individuo que actúa como prospector e que transmite algún tipo de sinais ao resto do grupo. Durante as cazarías o traballo está perfectamente distribuído. no que a resistencia prima sobre a potencia. Por esta razón a táctica de caza consiste en esgotar á presa, perseguíndoa ata que a súa captura se fai posible, podendo manter a persecución das súas presas durante uns 20 minutos.
 
 
Fotografía de CARLOS SANZ (lobos en celo)
 
 
 
No ataque ás presas, adoitan poñer en práctica os lobos tres tipos de técnicas, en función do tamaño da presa. Así contra as presas de gran tamaño, como vacas, cabalos ou cervos, os lobos infiren feridas na parte posterior do corpo, centrándose sobre todo na rexión ventral. Contra as presas de mediano tamaño, como os xabarís, os adoitan agarrar polas orellas, un por cala lado, mentres que un terceiro o fai pola cola, e o resto infrínxenlle feridas polo ventre, para provocar a saída das vísceras; mentres que nos exemplares de pequeno tamaño como ovellas, cabras, corzos, cervatos, cans, raposos, outros carnívoros ou coellos, os lobos proceden mordendo no colo, buscando a fractura da rexión cervical, e a esgazadura da traquea e a glote.
 
 
 
Lobos ouveando
 
En canto ao hábitat o lobo selecciona lugares que non sexan frecuentados polo home, e que conten con disponibilidades alimenticias e augas, esencial na súa supervivencia. Algúns estudos puxeron de manifesto como as áreas de campeo do lobo están en torno aos 100-200 km2, dependendo especialmente da dispoñibilidade de alimento. En inverno desprázase frecuentemente a calquera hora do día, en zonas pouco humanizadas, mentres que en verán prefire facelo ao atardecer e amencer.O lobo ten uns sentidos moi desenvolvidos, podendo captar ultrasóns por enriba dos 20.000 ciclos. A vista está tamén moi desenvolvida, aínda que é o olfacto o sentido máis perfeccionado, podendo olfactear presas co vento a favor a grandes distancias
 
O lobo é unha especie moi territorial, desempeñando o ouveo unha importante comunicación intraespecífica, defendendo con violencia o seu territorio doutros conxéneres intrusos, para o que marca o seu espazo con marcas que se acumulan normalmente en lugares de tránsito doutros conxéneres como cruces de camiños, devasas ou sendeiros, para iso utiliza catro formas características de marcas:1. - Deposita excrementos e mexa en pedras e puntos elevados.2. - Rabuña o chan, particularmente coas patas traseiras.3. - Refrega o seu corpo contra plantas, árbores e rochas, mesmo sobre os cadáveres de animais, para impregnalo o seu olor corporal.4. - Por secrecións da glándula da rexión caudal.A nivel planetario o lobo orixinariamente estendíase por gran parte do Hemisferio Norte. Na actualidade estímase que a poboación mundial é duns 200.000 exemplares, dos que as principais poboacións se localizan en Canadá-Alasca (uns 60.000) e entre o sueste de Europa e Asía Central, albergando case o 50% da poboación mundial. Nos últimos anos constatouse a recolonización dalgúns territorios en Francia, por exemplares procedentes do Alpes italianos. E algúns destes exemplares chegaron mesmo ao Pireneo catalán.Chegáronse a diferenciar ata 35 subespecies de lobo en todo o mundo, aínda que nos últimos anos os especialistas as adoitan reducir a unhas 15, que pola súa coloración xeral se poden englobar en catro grupos: lobos brancos (Canis lupus tundrarum en Alasca, C.l.albus na rexión ártica europea), lobos vermellos (C.l.pallipes nas zonas predesérticas de Eurasia), lobos grises (C.l.pambasileus en Alasca) e lobos pardos (C.l.signatus na Península Ibérica, C.l.lupus en Eurasia). A subespecie ibérica caracterízase principalmente polas liñas lonxitudinais negras das patas dianteiras.
 
Nun censo efectuado no ano 1988, estimouse que a poboación española de lobos estaba en torno a uns 300 grupos familiares, cuns 1.500 a 2.000 individuos, con flutuacións poboacións dependendo da época do ano, máis tras os nacementos de primavera. Case o 90% desta poboación se concentraba na zona NON da Península, repartida entre o 54% Castela-León e o 34% Galicia. A maior densidade de lobos de encontra na provincia de Zamora, na chamada Serra da Cobra cunha densidade de 5-7 lobos por cada 100 Km2. Este mesmo estudo estimou que ao ano morrían por causas do home uns 500 lobos anuais e que os lobos ocasionaban en España a morte dunhas 1.200 cabezas de gando equino, unhas 450 de gando vacún e unhas 5.000 de gando ovino, estimándose as perdas anuais nuns 120 millóns de pesetas ( 72.121,45 €). Cifras que aínda que poidan parecer cuantiosas son inapreciables distribuídas entre os 100.000 Km2 da súa área de campeo, e tendo en conta as perdas efectivas que ten a gandaría por toda clase de conceptos.
 
 
O lobo en Galicia clickea:
 
 
 
 
 
 
DATOS DA ESPECIE
 
     
  • Lonxevidade: Pode vivir ata os 14 ou 15 anos, aínda cando o normal é que3 non supero os 6-8 anos en estado salvaxe.
     
    Lobo durmindo
     
  •  
  •  
    Celo: Un só celo, entre finais de xaneiro e principios de abril.
  •  
  •  
    Xestación: A xestación dura uns 60 días.
  •  
  •  
    Epoca de parto: O parto adoita coincidir o final da primavera.
  •  
  •  
    Parto: O lobo ten unha camada anualmente, dando a luz de entre tres a oito cachorros, entre maio e xuño.
 
 
 
Lobetos
 
     
  • Infancia: Os lobos pesan ao nacer uns 500 gramos e nacen cos ollos pechados e totalmente indefensos, polo que a nai se mostra neste período moi hostil no seu defensa. Abren os ollos e comeza a ver entre os 11 e 15 días. A loba aleita os seus cachorros mentres que o macho llo alimenta, cazando e regurxitando a comida que inxeriu durante a caza. A lactación dura ao redor dun mes e medio ou dous meses. Os lobetos (cachorros de idade inferior a catro meses) son alimentados indistintamente por calquera membro da manda. Cara aos catro meses de idade, cando cambiaron a dentición de leite pola definitiva, os lobetos pasan a chamarse lobatos
  •  
  • Madureza sexual: No seu segundo inverno de vida, e antes de cumprir os dous anos, alcanzan a madureza sexual e convértense en lobos adultos. No grupo só copulan e crían os exemplares dominantes, que adoitan denominarse macho e femia "alfa"
  •  
  • Alimentación: O lobo é un carnívoro depredador. A maior parte da súa dieta está composta por presas cazadas, aínda que ocasionalmente pode competir con aves preeiras polos restos de animais que morreron de forma natural ou por accidente, así como por restos provenientes de vertedoiros próximos a núcleos de poboación humana. Tamén é coñecido o hábito, en determinadas estacións, de consumir alimentos de orixe vexetal, tales como froitos silvestres. O lobo tamén aproveita a prea como complemento da súa dieta.
  •  
  • Hábitats: O lobo é unha especie xeralista, que habita dende o nivel do mar ata os 2.000 metros de altitude, aínda cando o histórico enfrontamento que vén mantendo co home limitou a súa presenza a territorios onde poder esconderse e de difícil contacto visual.
 
 
 
 
     
  •  
    Pegadas: Marca catro dedos, coas súas uñas, sendo o seu aspecto moi similar á dun can grande, pero máis ancha e coas impresións das almofadas dixitais máis alongadas e separadas, cun forte escote posterior na almofada plantar, que tamén aparece moi marcada.

O tamaño medio está en torno aos 10 x 11 cms. para o pé anterior e 7 x 8 para o posterior.
 
 
     
  • Excrementos: Van depender na súa coloración e aspecto do alimento consumido, aínda que polo xeral son de cor gris escura, grandes e cilíndricos, de 10-15 cms. de lonxitude e 2-4 cms. de grosor, sendo habitual a presenza de pelos. Adoita depositalos en lugares elevados.
 
 
 
     
  • Outros rastros: Moi variados, como GORIDAS, que son parecidas ás tejoneras, pero con buratos moderadamente profundos e unha entrada ben marcada, con grandes cúmulos de terra na entrada procedentes da actividade cavadora. DESPOXOS: o seu costume de non rematar de devorar ás súas vítimas, así como o tamaño delas, é un bo indicio para constatar a súa presenza nun territorio, aínda cando cans asilvestrados poden ocasionar danos similares aos do lobo, que frecuentemente se atribúen aos lobos Nalgunhas ocasións o lobo arranca un anaco do animal, para levarllo a enterralo en terra, como fan os cans, costume herdado dos lobos. En inverno e en lugares con neve abundante, tamén poden enterrar a estes restos en neve.Dimorfismo sexual: O macho é maior que a femia. Tamén son visibles os testículos do macho e o pene.Inimigos naturais: O home é o único e tradicional inimigo natural do lobo, ao non contar no noso territorio con outros inimigos naturais importantes. Os cachorros, aínda que son moi indefensos nos primeiros días de vía, son defendidos con virulencia pola nai.Curiosidades mitolóxicas: Dende a antigüidade o home sentiuse atraído polo lobo. Foi unha relación ambivalente de medo e admiración cara á especie, rodeado todo iso de misticismo e lendas, como as coñecidas lendas de Rómulo e Remo na mitoloxía romana ou a de Gárgoris e Habidis na mitoloxía grega, que presentan na súa descrición situacións similares, nas que cachorros humanos son aleitados por lobas salvadoras.Principais problemáticas: Os danos que o lobo ocasiona no gando doméstico e nas especies cinexéticas, xerou unha ancestral persecución do lobo polo home, que o levou ao exterminio en amplos territorios. Plans de xestión que prevexan mecanismos de compensación e indemnización rápida e completa, aos afectados polos danos dos lobos, é unha necesidade vital para esta especie
 
Comunicación  

Expresión corporal


 
  • Suspicacia.Los lobos pueden comunicarse visualmente con una impresionante variedad de expresiones y modos, que van desde signos sutiles o ligeros movimientos, hasta expresiones más obvias como mostrar una completa sumisión rodando boca arriba.
  • Agresividad: Un lobo agresivo gruñe y eriza el pelaje. Puede agacharse, preparado para atacar si fuera necesario.
  • Caza: Un lobo que está cazando está tenso, y por tanto la cola está horizontal y recta.
  • Defensa: Un lobo defensivo aplana sus orejas contra la cabeza.
  • Dominio: Un lobo dominante permanece rígido y alto. Las orejas están erectas y hacia delante. Esta muestra hace valer el rango del lobo al resto de la manada. Un lobo dominante puede mirar fija y penetrantemente a uno sumiso, montar en sus hombros o incluso subirse a sus patas traseras.
  • Enfado: Las orejas de un lobo enfadado están erectas, así como su pelaje. Muestra los incisivos. El lobo puede asimismo arquear la espalda, atacar o gruñir.
  • Felicidad: Tal como hacen los perros, un lobo puede menear la cola si está jovial. La lengua asimismo puede sobresalir.
  • Miedo: Un lobo asustado trata de hacer que su cuerpo parezca pequeño y por lo tanto menos llamativo. Las orejas se aplanan contra la cabeza, y la cola puede ser introducida entre las patas, como un lobo sumiso. Puede gimotear o ladrar de temor, arqueando la espalda.
  • Relajación: La cola apunta hacia abajo, y el lobo puede colarse emulando a una esfinge. Cuanto más abajo esté la cola, más relajado está.
  • Sumisión (activa): Durante la sumisión activa, baja el cuerpo entero, y echa los labios y las orejas hacia atrás. En ocasiones se lame el hocico. Coloca la cola abajo, o a mitad o completamente entre las patas, y con el hocico normalmente apunta al animal más dominante. Puede tener la espalda parcialmente arqueada.
  • Sumisión (pasiva): La sumisión pasiva es más intensa que la activa. El lobo rueda boca arriba exponiendo vulnerable la garganta.
  • Suspicacia: Estrechan los ojos. La cola está recta, paralela al suelo.
  • Tensión: Puede agacharse preparado para saltar.

 Expresión vocal
 
  • Aullar ayuda a los miembros de la manada a mantenerse en contacto, permitiéndoles comunicarse con efectividad en bosques densos o en grandes distancias. Aullar también ayuda a llamar a los miembros de la manada a una localización específica. Puede también servir como declaración del territorio, mostrando una tendencia dominante en una imitación humana de un lobo “rival” en un área que el lobo considera suya. Este comportamiento es estimulado cuando una manada tiene algo que proteger, tal como una presa fresca. Manadas adyacentes pueden responder a los aullidos de otros, lo cual puede significar un problema para la manada más pequeña. Los lobos, por lo tanto, tienden a aullar con sumo cuidado. 
  • Aúllan también por razones de comunidad. Algunos científicos especulan que fortalecen la camaradería y la unión social. Durante tales sesiones corales, los lobos aullarán en voces diferentes y variando los tonos, resultando difícil estimar el número de lobos implicados. Esta confusión del número hace que una manada rival sea cauta a la hora de escoger la acción a realizar. Por ejemplo, la confrontación puede ser desastrosa si la manada rival subestima el número de miembros de la otra. Las observaciones de las manadas sugieren que el aullido tiene lugar más a menudo durante las horas del crepúsculo, precediendo la partida de los adultos para cazar y siguiendo su retorno. 
  • El gruñido, es la muestra auditiva de advertencia más efectiva que emplean los lobos. El gruñido del lobo tiene un claro e intenso tono, similar a un bajo, y los emplean normalmente para amenazar a los rivales, aunque no necesariamente para defenderse a ellos mismos. Pueden gruñir a otros lobos mientras son agresivamente dominantes.
  • Los lobos ladran cuando están nerviosos o cuando quieren advertir a otros lobos de un peligro. Ladran muy discretamente, y generalmente no ladrarán ni fuerte ni repetidamente como los perros; en cambio, usan un poco intenso tono y una audible respiración para llamar la atención de otros lobos. Asimismo emiten una especie de ladrido-gruñido añadiendo un breve gruñido al final del ladrido. Hacen esto, por la misma razón que ladran. Generalmente los cachorros ladran-gruñen con mayor frecuencia que los adultos, utilizando estas vocalizaciones para llorar y obtener atención, cuidados o comida.
  • Un sonido menos conocido es el sonido de unión. Este sonido similar a un ladrido es empleado normalmente como muestra de sumisión al macho alfa de la manada por otros lobos.[Pueden también gimotear, habitualmente cuando se someten a otros lobos. Los cachorros gimotean cuando necesitan seguridad de sus padres u otros lobos.
 
 
 
 
 
O LOBO NA CULTURA POPULAR GALEGA
 
 
Eladio Rodríguez descríbeo así O lobo é abondoso nas serras de Galicia, sendo considerado a besta máis temible do país (trala extinción do oso pardo Ursus arctos); malia o medo que vulgarmente infunde xamáis víuselle atacar ao home, senón ao verse moi acosado e famento. O lobo galego soporta moi ben as fatigas e pode permanecer varios días sen tomar alimento; aproveita a noite pra adicarse á caza, retirándose antes do amencer pra gañares as dificultades do lugar onde ten a súa lobeira; ataca toda clase de gando, empregando a sagacidade necesaria pra non errar o golpe, e con moita cautela lánzase sobre a presa, arrástraa cara sí e fuxe con ela sen soltala, aínda que o persigan os cans, ou os pastores. Afirman os labradores galegos que adoita elixir unha ovella fraca pra escapar mellor, botándoa ás costas co obxecto de correr máis libremente. Cando acomete a unha egua todas as bestias forman círculo coas ancas, deixando as cativas no centro, e en esta disposición recíbeno a couces, co cal mátano ou fanno fuxir. Se logra botarse ás ancas dalgunha, as demais foxen espantadas dando relinchos mentres o lobo come á que caeu nas súas poutas. Nos invernos rigorosos non é raro velo pola aldea levándose en pleno día pitas, cordeiros e ata algún neno abandoado, como sucedeu xa, sen que o balbordo das xentes fixéranlle soltar a presa. Aseguran algúns dos nosos aldeáns que se se atopa de noite un lobo e sácanse faíscas co eslabón lógrase espantalo. Tamén hai quen afirman que deixando a faixa solta pra que arrastre, o lobo vai detrás desta unha ou máis leguas sen atreverse a embestir e dar o golpe, xa que a teme; isto mesmo acontece indo a persoa a pé ou da cabalo. Algúns lobos chegaron a tomar tanto afecto ao home coma o can máis agarimoso. Pra exterminarlo empleáronse ao longo do tempos varios medios; as trampas ou garamelos, as batidas, as estacadas, as monteirías, ou os velenos entre outros"
 
 
O lobishome
 
O lobishome na cultura popular galega é unha figura recorrente tanto na literatura oral coma na escrita. En Galicia a tradición sinala que se un matrimonio ten sete ou nove fillos varóns sen que nacera femia ningunha polo medio, o derradeiro quedará marcado polo estigma da fada, converténdose en lobishome, fuxindo para o bosque por un período de sete anos (aínda que segundo as zonas pode variar entre seis e nove anos), nese tempo non pode ser ferido nin capturado. Con todo na tradición galega tamén existe o neno que nace xa cos síntomas do lobishome e que padece ciclicamente os síntomas. Un dos casos máis coñecidos de lobishome foi Manuel Blanco Romasanta o lobishome de Allariz Na literatura galega o tema aparece recollido en O lobo da xente, obra do escritor ourensán Vicente Risco. A obra de Risco está baseada na lenda popular galega do lobishome. Esta obra publicouse no ano 1923, trátase dunha narración breve, con certos trazos de carácter etnográfico e ambiéntase na comarca ourensá de Trives
 
O lobo na toponimia galega Esta figura mítica deixou unha fonda pegada na toponimia ao longo do territorio galego. Existen no país nomes que vencellan o animal a un lugar, coma Castiñeiro do Lobo (Ames), Fonte do Lobo (Becerreá, Forca do Lobo (Ponteceso), Covas de Lobos (Cambados; topónimos que directamente fan referencia ao corpo do animal, coma Pouta do Lobo e Rabo de Lobo, outros que se centran no seu hábitat, coma o topónimo Lobeira; e aínda existen os que fan referencia directa á súa morte ou caza: Lobomorto, Matalobos ou Foxo do Lobo. Para alén dos múltiples e máis obvios, débese pensar que tamén fan referencia a este animal, empregando o termo xermánico, os nomes de lugar rematados en ulfe: Gondulfes (Verín) Trasulfe (Rodeiro) ou Randulfe (Antas de Ulla e Paradela lembran tamén estes espazos. Outros nomes que quedaron na lingua galega, desta volta empregados para se referir ao animal sen o mentar directamente (para evitar chamalo) son algúns coma “o aquel”, “o outro”, “o becho”, “ o da boca rachada”, “o fillo do demo”, “o compadre” ou “o tío Pedro” entre moitos outros.
 
Locucións
 
     
  • Ter unha loba: Ter preguiza
  •  
  • Alá irás, lobos que te coman: ameaza ó que nesta vida non procede ben e se lle desexa que na outra vida atope o seu merecido.
  •  
  •  Atanazar coma un lobo.
  •  
  •  Aula-lo vento coma un lobo.
  •  
  •  Coma a ovella na boca do lobo: plenamente derrotado, vencido de vez. Tamén significa que dura pouco.
  •  
  •  Comer coma un lobo: devorar, tragar con ansia, comer con voracidade.
  •  
  •  Como a cabra que paríu para o lobo: dise de aquela persoa que ampara ó que lle fai dano.
  •  
  •  Como lobo no inverno e como cobra no verán: irritado e agresivo. Nesas épocas é cando máis irritados e agresivos están estes animais.
  •  
  •  Entre can e lobo: entre lusco e fusco.
 
 
Cantigas
 
     
  •  Miña nai habilidosa/ mandoume d'ir coas ovellas/ o lobo levoume catro/ eiquí lle traio as orellas.
  •  
  •  Miña sogra morreu onte/ Diola leva ó ceo dos lobos/ deixoume unha manta vella/ toda chea de piollos.
  •  
  •  Nesta terra de Lubeira/ andan os lobos por ela;/ vámonos de eiquí, meus ollos/ meus ollos, vámonos dela.
  •  
  •  O que tes de bravo/ é de pretendiente/ homes non son lobos/ que coman a xente.
  •  
  •  Traballo che ha de custar/ pra me atrapares a min:/ quíxome comer o lobo/ i-eu máis ca ile corrín.
 
Adiviñas
 
...o lobo
 
     
  •  A miña comadriña largona/ ten os dentes como os dunha loba.
  •  
  •  Campo grande,/ semente miúda,/ mociña bonita/ loba guedelluda.
  •  
  •  É tan largo como unha soga/ e ten os dentes como unha loba.
  •  
  •  En abril/ cátanos no cubil/ en maio/ xa son bo gallo/ en san Xoán/ xalle dou a carreira ó can/ en santa Mariña/ xa vou pola cabritiña/ en agosto/ xa vou co meu pai polo rostro/ en Santos/ xa mato os bois noscampos/ e en xaneiro/ xa podo co carneiro.
  •  
  •  Era pinguín que pingaba/ veu funguín que fungaba/ a comer a pinguín que pingaba/ e veu rapín que rapaba/ e comeu a funguín que fungaba.
  •  
  •  Estaba funguín que fungaba/ debaixo de pinguín que pingaba/ vén rapín que rapaba/ e levou a funguín que fungaba.
  •  
  •  Longa, longa como a corda/ e ten dentes como a loba.
  •  
  •  Longa, longa como unha corda/ e ten dentes coma unha loba.
  •  
  •  Que é unha cousiña, cousa/ longa, longa como unha soga/ e ten dentes coma unha loba.
  •  
  •  Tamaña como unha soga/ e ten dentes como unha loba.
  •  
  •  Ten dentes como unha loba/ e pasa o río e non se molla.
  •  
  •  Ti que estás en alto coche/ ¿viche pasar por aquí/ a pés miúdos e andaroche?/ Tarde vas; o que vés buscar/ na vila che vai entrar.
 
O LOBO NA FONSAGRADA
 
É unha especie actualmente extinta no noso concello, aínda cando estivo presente ata o último tercio do século pasado. Os danos producidos polo lobo no concello son actualmente escasos, non obstante cabe sinalar en tempos recentes algún ataque a animais causándolles a morte.
 
Non temos datos documentados de ataques a persoas, aínda que na cultura popular na montaña este presente en moitas das conversas que xurdían ao carón das lareiras fonsagradinas. Compre suliñar que as súas pegadas quedaban na neve en tempos antigos. Actualmente calcúlase que quedan dúas manadas que en total suman unhs dez exemplares.