A preservación do chan é clave para favorecer a restauración
As fragas do Eume, declaradas como parque natural
en 1997, conforman un espazo único e singular. É un bosque de ribeira
dentro do bosque atlántico de carballos máis extenso e mellor conservado
de Europa, con barrancos e ladeiras fluviais pronunciadas en vales
angostos que conforman un auténtico reservorio para a biodiversidade,
coa maior variedade de especies de fieitos, algunhas únicas, e
formacións endémicas de brións e liques. É un ecosistema que tamén
alberga especies animais endémicas e en perigo de extinción, desde
pequenos anfibios a réptiles. É, ademais, un dos últimos refuxios en
Galicia do bufo real.
¿Por que é un lugar especial en Europa?
«Porque é o bosque atlántico máis extenso de
Europa e porque alberga unha serie de especies ameazadas, de escasa
distribución e de gran valor ecolóxico», resume o biólogo da
Universidade Rei Juan Carlos de Madrid e natural de Pontedeume Alberto
López-Teixido. Aínda por riba, trátase dun bosque antigo, que se mantivo
practicamente como tal polo menos desde a Idade Media, nos últimos mil
anos, segundo apunta Pablo Ramil, director do Instituto de
Biodiversidade Agraria e Desenvolvemento Rural da USC. «O máis singular,
que o fai especial, son os bosques de ladeira», engade Ramil. Destaca
tamén pola súa enorme biodiversidade. Só un dato: en 100 metros cadrados
pode albergar ata 70 especies diferentes de plantas con flor.
¿É normal un incendio nun bosque así?
Non, os bosques atlánticos e en especial as
fragas do Eume caracterízanse pola súa elevada humidade, neste caso
achegada pola súa proximidade ao mar, o río Eume e o encoro, que adoitan
propiciar neblinas que achegan humidade e protéxeno mellor contra o
lume. Pero as chamas iniciadas en eucaliptos e piñeiros, de gran
combustibilidade e que non son propios da contorna, propiciaron a
expansión. «As cuñas de eucalipto e piñeiro o favoreceron», sinala
Mónica Arto, representante do movemento ecoloxista na xunta consultiva
do parque natural. «É un bosque atlántico moi húmido e un incendio non é
un fenómeno natural. Só se explica se alguén intencionadamente lle
prendeu lume», resalta o biólogo do CSIC Serafín González.
¿Como se pode recuperar?
Antes de levar a cabo calquera actuación, haberá
que facer unha cartografía detallada que determine as zonas de pendente
(as máis propicias para a erosión), en que contornas o lume foi máis
severo e en cales hai especies protexidas. Unha das prioridades para
evitar a erosión pasa por conservar o chan, polo que non é aconsellable
autorizar tallas, aínda cando a árbore estea morta, durante os próximos
meses. Nas zonas máis danadas é recomendable realizar un achegue de
palla para protexer o chan do impacto da choiva e evitar o arrastre, coa
consecuente erosión.
¿Cal é o perigo?
Que nos próximos días prodúzanse choivas intensas
e torrenciais, que arrastrarían as cinzas ao río. Ademais de propiciar a
erosión polo arrastre, contaminarase o caudal, xa que as cinzas son
alcalinas e aumentaría o PH da auga. A longo prazo favoreceríase o
proceso de eutrofización (falta de osíxeno) por exceso de nutrientes
achegados pola materia orgánica.
¿Hai algún mal menor?
A propagación do incendio foi moi rápida, o que
pode facer pensar, en especial nun bosque húmido, que o dano é menor e
que hai máis marxe para a recuperación. As copas das árbores que non
sexan moi danadas actúan como paraugas que protexe ao chan do arrastre
pola choiva.
No hay comentarios:
Publicar un comentario