HORTICULTURA I. PLANIFICACION E DESEÑO DO HORTO

Introdución.

Para moitas persoas é un auténtico pracer cultivar as súas propias verduras e hortalizas. Constitúe unha actividade gratificante, saudable e útil 100%. Obtés produtos frescos e saborosos, mesmo máis que os que compras nas tendas. É unha gran sensación cultivar para o consumo propio..

O aforro de diñeiro é considerable, aínda que iso si, esixe tempo e dedicación, pero non demasiado. A medida que vaias gañando en experiencia e aprendendo dos teus erros, a produción irá aumentando. Aproveita o coñecemento doutras persoas e a información que encontrarás nesta web.

¡Nunca teñas présa! As présas non son boas na horta.

Patacas

O horto, se está ben organizado, xa sexa en fileiras ou en macizos xeométricos, conxugará beleza con utilidade. Hoxe hai moitos xardineiros que non confinan o horto ao último canto, senón que o integran no xardín coas flores creando un todo artístico e harmonioso. Por exemplo, algúns detalles:

Os arcos decorativos poden soportar parras, kiwi, feixóns...

Os froiteiros pódense guiar pegados á parede, en espaleira, a xeito de rubideira.Tamén hai cultivos de hortalizas decorativos como a lombarda, o col escarlata, a alcachofa de fermosa follaxe gris prateada...

Frutal en espaldeira

Col ornamental

Dimensións

Asigna ao horto unha superficie do xardín. Douche uns datos orientativos:

>12 m2 (unha parceliña de 3 x 4 metros) é un mínimo para ter un huertecito.

>20-25 m2 está ben se te limitas a producir verduras de ensalada para a primavera e o verán.

>40-50 m2 para obter verduras todo o ano.

>80-120 m2 para cubrir as necesidades dunha familia de 3 persoas.

Horto grande

Con dous ou tres destes mazizos amáñaste

Un horto pequeno non permitirá plantar árbores froiteiras (aínda que hai variedades de pouco vigor) nin tampouco especies que requiran moito espazo, como as sandías, melóns, cabazas....

Os hortos pequenos teñen a vantaxe de que se poden levar con menos traballo e ponse máis atención a cada unha das hortalizas..

Se non dispós de terreo, utiliza unha terraza ou un patio para o cultivo de verduras en macetas, xardineiras ou outros recipientes. É unha alternativa perfectamente válida. Hoxe vense nas cidades cada vez máis as terrazas, áticos e azoteas de edificios cheas de plantas para comer. Os froiteiros van ben nun bo macetón.

Os excedentes da produción poderalos conxelar ou ben, almacenar en seco para manter existencias durante todo o ano. Produtos como patacas, cebolas ou mazás almacénanse ben en seco.

Amorodos en macetas

Deseño do horto
1. A planificación debe ser moi coidadosa para sacarlle o máximo rendemento posible ao terreo dispoñible.

2. É mellor ter o horto e as herbas condimentarias preto da cociña.

3. Elixe unha zona que reciba sol a maior parte do día. Evita a sombra das árbores, das sebes altas e dos edificios. Se é necesario, poda as ramas baixas das árbores de arredor.

4. Nun lugar con pouco sol (menos de 4 horas), só poderán cultivarse algunhas hortalizas como leituga, espinaca ou perexil.

5. Protexe o horto do vento levantando cortaventos (sebes, valos, muros...). Desta forma se aisla do vento frío, forte ou seco.

6. Os cortaventos é mellor que sexan permeables, é dicir, que o vento os pode atravesar, a diferenza dun muro que non é permeable e provoca turbulencias ao outro lado. Hai varias opcións:

>Sebes. Teñen varios inconvenientes: tarda tempo en formarse, require mantemento, ocupan espazo e compiten pola auga coas hortalizas próximas.

>Valla cuberta con subideiras.

>Lámina de breixo, vimbio ou canizo.

>Mallas de plástico, etc.

Lámina de breixo

Valla de madeira

7. Se tes animais como cans ou gatos, a protección do recinto cun valo ou sebe baixa para impedir o seu paso é fundamental. Os nenos pequenos tamén pisan.
8. Fai un pequeno plano en papel do terreo para debuxar a distribución das distintas variedades a plantar.

9. As hortalizas pódense dispoñer de dúas maneiras:En fileiras: é o método tradicional.En macizos rectangulares, cadrados, círculos, media lúa... En ambos os dous casos hai vantaxes e inconvenientes. Nos macizos saen menos malas herbas que en liñas ao non existir un suco de terra desnuda no medio.

Horto en mazizos rectangulares

Horto en filas

10. Se cultivas en macizos, o centro ten que ser doado de alcanzar dende o bordo, sen necesidade de pisar o chan para nada. Para iso, cada era ou banda de plantación, terá unha anchura máxima de 1,2 metros. Delimítanse con ladrillos, taboleiros ou con borduras de plantas, como perexil, ourego, cebolas, aromáticas (santolina, romeiro ou lavanda), buxo, evónimo anano...

Taboeiros para delimitar os mazizos

Bordes de santolina

11. Non sementes nin deseñes moi apertado que logo engana. As plantas crecen e pódese converter nunha selva que impida entrar para os labores ademais de competir entre elas polo espazo e a luz.

12. Traza camiños suficientemente anchos e cómodos para o paso das persoas e dunha carreta sen ter que ir facendo "malabarismos".

13. Un invernadoiro proporciona unha oportunidade adicional de ampliar a tempada de cultivo. É ideal para facer viveiros. Se podes, instala un, terás máis posibilidades. Sitúao nun lateral.

Compostador

Invernadeiro

14. Reserva outro espazo para elaborar compost. Os compostadores son uns caixóns de madeira ou uns bidóns de plástico nos cales se botan todos os refugallos de herbas e produtos orgánicos do horto e a cociña. Regándoos, estas substancias fermentan e convértense en compost, un aboamento que serve para enriquecer o terreo.

15. É mellor non plantar os froiteiros na mesma terra das hortalizas para que non se produzan competencias entre as raíces dunhas e outras pola auga e os nutrientes. As árbores froiteiras débense colocar nunha parcela á parte ou ben diseminados polo xardín.

16. En climas secos é moi interesante dispoñer dun alxibe ou un tanque no que se vaia recollendo a auga de chuvia para regar.

Elexir especies a cultivar

>Existe unha extraordinaria variedade de verduras e herbas para cultivar. Hoxe en día, podes contar ao mesmo tempo con:

- Variedades temperás, tardías ou de media tempada.

- Normais ou ananas.

- De crecemento rápido ou de crecemento normal.

>Mira con frecuencia os catálogos de sementes e compra cultivárelos que mellor se adaptan ao teu clima, chan, espazo dispoñible e ao teu padal. Todos os anos saen novas variedades.

> Un experto local pódete asesorar sobre as máis apropiadas ao clima da túa rexión.

> O chan que teñas tamén é moi importante. Por exemplo, o coliflor non se desenvolverá ben nun chan areento e esgotado.

>Recórdoche que xunto ás vdes. de hortalizas máis coñecidas, hai outras máis raras e suxestivas: Quimbombó, Chimbolos, Pak choi, Tupinambos, Colocasias, Salfifí, Cacahuetes... O abano de especies e cultivares é moito maior que o que se ve normalmente nas tendas. Experimentar é outro dos atractivos de ter un horto.

>No paquete das sementes adoita indicar bastante información:

>Cunha planificación axeitada da sementeira poderás dispoñer graduadamente de verduras frescas gran parte do ano.

>Non esquezas as Herbas aromáticas e condimentarias (ourego, tomiño, alfábega, romeiro, perexil, etc.) e poñer especies pequenas en macetas ou entre as plantas do xardín para aproveitar o espazo