lunes, 13 de abril de 2009

71º 10' 21": O PUNTO MAIS O NORTE DE EUROPA


O frío vento azouta inmisericorde o promontorio. Impertérrita, unha esfera armilar acolle aos seus pés unha pintarrajeada placa amarela onde se reflicte a latitude á que nos encontramos: 71° 10' 21''. É dicir, ao norte, moi ao norte. En concreto, no punto máis setentrional de Europa.


O lugar que o explorador inglés Richard Chancellor bautizou en 1553 como Cabo Norte cando o superou co seu navío en busca do Paso do Noroeste. O punto ao que chegou en 1664 o científico italiano Francesco Negri a lombos dun macho, tras o que escribiu no seu diario estas concisas liñas: "Agora estou no Cabo Norte, na mesma esquina do mundo. Aquí rematan o mundo e a miña curiosidade. Agora regresarei á miña casa, Deus mediante... "


Negri tiña en parte razón. Máis alá deste promontorio que se levanta a 307 metros sobre o mar na illa de Magerøya só están as frías augas do océano glacial Ártico e o Polo Norte. O mundo parece rematarse nesta desolada paraxe que na actualidade ofrece pouco máis que unha vista ao xélido baleiro. Non obstante, Cabo Norte, como a odisiaca Ítaca, é algo máis que un destino. É a longa viaxe ata chegar a el. "Que o camiño sexa longo, e rico en aventuras e experiencias", pedía o poeta grego Konstandinos Cavafis no seu poema dedicado ao mítico lugar que anhelaba Ulises. E o camiño ata Cabo Norte é así.


O punto de partida pode ser calquera dos portos que se suceden pola quebrada costa norueguesa. Neles, o viaxeiro pode tomar o Hurtigruten, o transbordador local que salta de porto en porto dende hai máis dun século para achegar o correo e a vida a estas inhóspitas terras.


Estes barcos en sete días de travesía achegan o sur ao norte do país escandinavo e intérnanse en labirínticos fiordes coa parsimonia que esixe o mar. Navíos en vermello e negro que bordean illas de nomes imposibles para brindar aos seus pasaxeiros vistas sobre pobos multicolores que se debuxan entre a neve como pinceladas illadas nun lenzo inmaculado


Auroras boreais


A súa cuberta convértese entón no lugar ideal para extasiar se durante a noite mirando o ceo estrelado en busca de auroras boreais. Estas filigranas de luces cruzan sen previo aviso a escuridade nestas latitudes entre outubro e finais de abril, formando correntes luminosas dun branco esvaído, cortinas verdosas que caen con suavidade sobre o horizonte e estrías que xogan nun fluír que dura uns breves minutos.


As lendas locais asócianas ao reflexo das luces sobre os escudos das belicosas valquirias -outro mito desta viaxe-, aínda que a ciencia fai xa tempo que desentrañou o seu misterio e adxudicou a súa orixe á caprichosa conxunción do sol e o magnetismo do Polo Norte.


A chegada ao porto de Honningsvag, coqueta capital da illa onde se encontra Cabo Norte, marca o principio do fin da viaxe. Xa só quedan 45 minutos para alcanzar, por estrada, ese miradoiro único cara á nada. Son 45 minutos dunha estrada sinuosa que se eleva sobre vales xeados mentres un vento preñado de neve se empeña en borrar a estrada coma se quixese evitar a Cabo Norte máis visitas de estraños. Esforzo inútil cando se está tan preto da meta. Que máis dá que ao chegar un se encontre un impersoal centro de visitantes e moita xente dándose golpes para facerse unha foto xunto á esfera armilar! O importante é que se chegou á "esquina do mundo" da que falaba Francesco Negri.


Por iso non estraña que nin sequera os modernos sistemas de medición cartográfica conseguisen arrebatar a Cabo Norte o seu carácter de lugar mítico. E iso malia que hai xa tempo que descubriron que non é o punto máis setentrional de Europa. O mérito xeográfico correspóndelle a unha pequena lingua de terra situada moi preto e de nome moito máis retorcido: cabo de Knivskjelladden. A súa latitude é 71° 11' 48 '' ' algo así como 1.500 metros máis ao norte.


Dá o mesmo. Cabo Norte é Cabo Norte e xa nada nin ninguén pode arrebatarlle a condición de lugar mítico. O vento que ouvea nesta fría Ítaca dá fe del.

No hay comentarios:

Publicar un comentario