¿Quen inventou o bolígrafo?

A birome

Xa no século XIX se realizaran algúns intentos de fabricación dunha pluma que tivese un rodamento na súa punta, como o produto utilizado por John L. Loud en 1888 para marcar o coiro. Pero non foi ata 1938 cando o inventor húngaro Ladislao Biro inventou un bolígrafo que tivo éxito a nivel mundial. Unha tinta viscosa e oleaxinosa servía para este tipo de plumas, evitando manchas porque prescindía da punta embebida en tinta. Chamouse birome ao invento pola asociación do apelido Biró e o do seu socio Meyne. O termo birome converteuse en substantivo.O bolígrafo tiña certas vantaxes sobre a pluma estilográfica: a tinta era impermeable e case indeleble; podía escribir sobre superficies moi diferentes e podíase manter en calquera posición durante a escritura; a presión que había que aplicar para que fluíse a tinta era perfecta para facer copias con papel carbón. Isto fixo que o bolígrafo non tardase en desprazar á pluma estilográfica como utensilio universal para escribir

A historia comeza cando o célebre inventor se desempeñaba como xornalista. A súa idea xurdiu debido a que ao non traballar continuamente durante a súa xuventude, moitas veces a tinta do seu lapicera se secaba. Por iso cando debía realizar unha entrevista, tiña que pedir prestada unha porque a súa non funcionaba. Adicionalmente cansárase das queixas da súa filla Mariana porque os seus compañeritos do banco de atrás, na escola, lle ensuciaban as puntas das trenzas no tinteiro. Todo isto resultáballe moi desagradable; ata que un día nunha imprenta viu un "monstro mecánico", a máquina rotativa co seu característico "plac, palc, plac" imprimindo diarios sen provocar manchas desagradables, e cunha tinta que se secaba unha vez imprimida no papel. Entón preguntouse se non se podería simplificar este mecanismo e facelo manual. Alí había máis de 2000 pezas, iso era demasiado grande, como se podería facer algo máis simple para escribir? E deste razoamento xurdiu o bolígrafo, que consistía nunha bóla de aceiro na punta dun cilindro cheo de tinta especial, que baixaba por acción da gravidade e se secaba deseguida sobre o papel. Ao baixar a tinta, impregnaba á bóla de aceiro, permitindo o fluír da tinta sobre o papel.

Nesa época foi a consultar a un profesor de química, en Hungría porque tiña serias dificultades para encontrar unha tinta axeitada, pero este o botou. Desta forma, Biro tivo que valerse por si mesmo para encontrar un fluído axeitado para o seu recente invento. Utilizando a simple lóxica, Ladislao puido desenvolver unha clase se tinta que non se seque no tanque, pero que si o faga no papel. Para iso tivo en conta que a tinta se compón de partes sólidas e líquidas, polo tanto a parte líquida ía ser absorbida polo papel e o compoñente sólido quedaría arriba.

Perfeccionar o seu invento levoulle seis anos de intenso traballo, debido a que os primeiros bolígrafos non escribían nada ben; adoitaban patinar e ademais a tinta oleaxinosa, que se secaba moi lentamente, esborranchábase con facilidade. Polo tanto, foi necesario construír máquinas especiais para poder engarzar ás bolillas de aceiro, nun dispositivo especial sen freo. En canto ao melloramento da tinta, tamén tivo varios problemas. O seu irmán, que era químico, traballou na busca dunha solución ao igual que moitos outros profesionais. Como non se facían grandes progresos, Ladislao Biró debeu encarar persoalmente o problema ata que puido solucionalo. Foise mellorando a composición da tinta para que resultase máis fluída e secase antes. Ademais dos problemas técnicos, o inventor arxentino tivo que enfrontar problemas económicos cando os investidores non quixeron financiar máis o seu proxecto; ata o punto que tivo que pedirlles os seus empregados que traballen sen gozo de soldo ata que logrou perfeccionar o sistema de produción do bolígrafo e así saíu ao mercado cun grande éxito.

Biro patentou un modelo rudimentario do bolígrafo no seu país, en Francia e en Suíza, en 1938 e máis tarde en Arxentina o día 10 de xuño de 1943, onde por vez primeira se financiou o invento para ser comercializado e industrializado. A célebre birome foi precedida polos modelos Eterpen e o Stratopen.

En 1944, Biro vendeu a patente norteamericana a Eversharp-Faber por dous millóns de dólares, e, en Europa, a Marcel Bich (fabricante dos bolígrafos Bic).

Nos seus comezos este novo instrumento de escritura custaba entre 80 e 100 dólares, o que facía á birome practicamente inaccesible para os salarios medios de entón. Biro anhelaba popularizar o seu invento. Fíxoo o tempo. O precio baixou considerablemente.

No ano 1945 a forza aérea de Estados Unidos, ante a necesidade de utilizar un novo tipo de lapicera que se puidese utilizar en grandes alturas sen que se derramase a tinta, encargoulle a Biró 20.000 exemplares. O éxito obtido nesta empresa co goberno norteamericano colocou este produto na vidreira do mundo. Non obstante, Biro non patentou a birome en EUA o que provocou unha dura batalla entre competidores pola súa explotación comercial. Nese mesmo ano o norteamericano Milton Reynolds desenvolveu o seu propio modelo e o austríaco Franz Seech inventou a tinta que se seca ao contacto co aire, a cal foi comercializada co nome de "paper mate".

Sen o boligrafo de tinta seca... a realidade seria outra. Non obstante e a pesar dos grandes progresos por mellorar os bolígrafos, estes seguían sendo moi custosos (aprox. $10) ata que no ano 1949 o francés Marcel Bich desenvolveu un modelo de bolígrafo cun custo rechamantemente inferior ao que denominou BIC ballpoints. Dez anos máis tarde as bic eran as lapiceras primeiras en ven o mercado americano.