TI VAI FACENDO

ANDRES PRECEDO LEDO

Un dos argumentos que esconde a desfeita urbanística e territorial de Galicia resúmese neste devandito: «Ti vai facendo». Unhas veces era o consello dun veciño a quen a propia experiencia habíalle feito mestre de principiantes; outras, a permisiva sentenza dun político local que o veciño interpretaba como unha autorización implícita de quen detentaba a autoridade; outras, en fin, non pasaba de ser unha máxima inscrita na filosofía do propio individuo e que aplicaba a outras moitas actividades. Así se foi fraguando ese feísmo que é expresión da desorde territorial, dun pésimo urbanismo e dunha construción que dificilmente xustifica a firma dun arquitecto. Por iso, a lei de protección do litoral, a suspensión de licenzas e a lei do chan que agora se modifica tiñan un encomiable valor. Significaban o contrapunto a ese xeito nocivo e maliciosa de facer ou, mellor, de desfacer, aínda que tivese disposicións pouco realistas que eran as que agora tocaría revisar. O que non debe suceder é que esa modificación da lei, tan remendada como un trapo vello, permita percibir que detrás hai un cambio de filosofía, que volvemos ao «ti vai facendo», que o que non cumpriu a lei anterior acertou, porque ao final logrou o que quería e a menor custo. «Ti vai facendo porque xa virá outro que ou autorice. E cousa de seguir adiante e ter paciencia». Se ese fose o efecto da lei, non cabe dúbida que estariamos ante unha lei pésima, porque a lexislación non está só para permitir ou prohibir, senón tamén para ensinar.
A forza ejemplificadora e moralizante da lei é tan importante como a letra, de aí a gravidade da cuestión. Por iso a protección do territorio e da paisaxe converteuse en todo un símbolo ético. Non se trata de impedir novas actividades económicas, pero tampouco se trata de polas en calquera sitio, porque sempre hai xeitos de compatibilizar intereses. Debemos impedir que a destrución siga adiante, e para iso o espírito da lei e o cumprimento da letra da lei son importantísimos. Ante todo, o texto non debe deixar ocos para o «ti vai facendo» ou o «se crea emprego vale todo». Sabemos que non é así, que non debe ser así.